Richtlijn Historisch schilderwerk geheel herzien

Een van de meest gebruikte ERM-richtlijnen is de richtlijn voor historisch schilderwerk (URL 4009). Na een aantal jaren van gebruik was het goed om de tekst opnieuw te bezien. Het resultaat laten we u graag zien. U kunt reageren tot en met 4 juli 2020.

Wat verandert er?
De nieuwe versie van de URL 4009 Historisch schilderwerk bevat de volgende wijzigingen:

• Uitbreiden van de reikwijdte. De eerste versie van de URL is in hoofdzaak geschreven voor schilderwerk op een steenachtige ondergrond en in mindere mate voor een houten ondergrond. De nieuwe versie van de richtlijn is gesplist naar ondergrond: hout, metaal, steen, beton.
• Inhoudelijke verdieping. Per type ondergrond is beschreven op welke manier de ondergrond wordt geconserveerd of juist voorbehandeld (reinigen, verwijderen slecht hechtende delen, schuren, herstellen gebreken in de ondergrond en herstellen beglazingssysteem). Vervolgens zijn de eisen aan het verfsysteem beschreven, gesplitst naar binnen- en buitenklimaat.
• De toepasbaarheid van URL-en voor weg- en waterbouwkundige werken is in 2019 geëvalueerd. Dat leidt ook voor URL 4009 tot een aantal aanbevelingen (toepassen op metalen ondergrond; schilderwerk dat bestand is tegen mechanische en andere belastingen).
• Meer aandacht voor gevaren van en arbeidsomstandigheden bij het verwijderen van oude verflagen, met name afwerklagen voorzien van chroom-6 of loodhoudende verf
• Actualisatie van de tabellen bij de restauratieladder (gewijzigde systematiek) en toelichting

Op basis van bovenstaande is de URL vrijwel volledig herschreven.

Reageren? Graag!
De nieuwe versie van de URL 4009 is opgesteld door een begeleidingscommissie met restauratieschilders, opdrachtgevers, overheden en andere direct betrokken. De Begeleidingscommissie en het CCvD Restauratiekwaliteit zijn benieuwd naar uw mening en horen graag uw reacties. U kunt reageren tot en met 4 juli 2020 door een mail met uw opmerkingen te sturen naar secretariaat@stichtingERM.nl. Het is praktisch en duidelijk als u uw opmerkingen in deze tabel verwerkt, maar uiteraard zijn ook andere reacties van harte welkom.

Restauratie Bisschoppelijk Paleis Utrecht - Foto Gerard Scholten

Historisch schilderwerk, wat is dat eigenlijk?
Historisch schilderwerk geeft een authentiek karakter aan monumentale gebouwen en objecten. Het straalt respect uit voor de oorspronkelijke keuzes in technische en esthetische zin, die in het verleden zijn gemaakt. Historisch schilderwerk onderscheidt zich van regulier schilderwerk op de volgende aspecten:

• Beschermen ondergrond. Historisch schilderwerk wordt aangebracht op monumentale ondergronden waaraan erfgoedwaarden worden toegekend. Bescherming hiervan is essentieel. De voorbereidende werkzaamheden en de handelingen tijdens het aanbrengen van het verfsysteem mogen niet leiden tot beschadiging van de ondergrond;
• Beschermen omgeving. De omgeving van de te schilderen oppervlakken goed beschermen. De werkzaamheden mogen niet leiden tot aantasting van de monumentale waarden in de directe omgeving van het te beschilderen oppervlak;
• Respecteren historisch verfsysteem. Dit betekent onder meer: schilderwerk zorgvuldig uitvoeren volgens de regels van de ‘restauratie-ethiek’, oorspronkelijke materiaal en uitstraling behouden, respecteren van de historische kleurtoepassing;

Grafische weergave van de typen schilderwerk.

• De donkerblauw gekleurde gedeelten in de driehoek geven de verhouding (omvang indicatief in percentages) van het historisch schilderwerk weer.
• Historisch schilderwerk volgens deze URL betreft onderdeel 2: Bijzondere historische schildertechnieken en onderdeel 3: Historisch schilderwerk aan onroerend erfgoed gericht op instandhouding van monumentale waarden.
• Zie voor onderdeel 1 het nieuwsbericht over het uitbreiden van het RestauratorenRegister met ‘beschilderde oppervlakken historische binnenruimten’.