Zonnecollectoren
Een zonnecollector zet zonlicht om in warmte. Bij zonneschijn is circa 3 m2 zonnecollectoren voldoende voor een driepersoons huishouden voor de (voor)verwarming van warm tapwater. Op bewolkte dagen schakelt de ketel bij voor naverwarming. Hoewel aantrekkelijk bij woonhuizen maken vooral de visuele effecten van zonnecollectoren op een schuin dak deze optie voor monumenten minder geschikt. Bij platte daken zijn de toepassingsmogelijkheden groter. De terugverdientijd van zonne-warmtesystemen bedraagt circa 15 à 20 jaar.
Vlakkeplaatcollector
De vlakkeplaatcollector is de meest gebruikte collector in Nederland. Kleinere collectors van 2 tot 5 m² worden gebruikt om een huishouden van warm water te voorzien en grotere collectors worden gebruikt voor grotere gebouwen. Het hart van een vlakkeplaatcollector is een zwarte plaat (absorber). Boven de absorber zit meestal een glazen plaat. Zonlicht wordt als het ware gevangen achter het glas, als in een broeikas. Door de absorber in een isolerende bak te plaatsen houdt hij warmte goed vast. Het gevolg hiervan is dat de temperatuur van de absorber stijgt. Naarmate de temperatuur van de absorber hoger is dan de omgevingstemperatuur zal de warmtestroom van de absorber naar de omgeving groter worden tot die gelijk is aan de opgenomen warmte. De temperatuur van de absorber zal niet verder stijgen. Om de gewonnen warmte te kunnen gebruiken worden aan de achterkant van de absorber leidingen gemonteerd waardoor water stroomt. De hete absorber geeft zijn warmte af aan het water. Dit water circuleert tussen de collector en de boiler.
Vacuümbuiscollector
Het werkingsprincipe van de vacuümbuiscollector is te vergelijken met een thermosfles. Twee glazen buizen - de een binnen de ander - zijn van elkaar gescheiden door een vacuüm. Het zonlicht schijnt door de buitenste glazen buis en het vacuüm op de spectraalselectieve laag op de binnenste buis. De binnenste buis warmt op. De warmte kan niet door het vacuüm ontsnappen en ook niet als warmtestraling en zit dus gevangen. De warmte wordt overgedragen op de vloeistof in de binnenste buis en naar de boiler of vloerverwarming getransporteerd. De vacuümbuiscollector wordt steeds meer toegepast. Het voordeel boven de vlakkeplaatcollector is de productie van water van hoge temperatuur.
Voorwaarden
- Plaatsing van zonnecollectoren op monumenten is vergunningplichtig.
- Het dakoppervlak moet schaduwvrij zijn en tussen zuidoost en zuidwest zijn gericht. Bij platte daken is oost-westplaatsing met flauwhellende panelen het meest efficiënt; de collectoren liggen dan vrij laag en zijn nauwelijks zichtbaar.