Verduurzaming
Is uw monument energiezuinig?Is uw monument energiezuinig?
Is uw monument energiezuinig? Monumentenbehoud en energetische verduurzaming lijken op het eerste gezicht lastig te combineren. Maar is dat wel zo? Met kennis van zaken is in veel gevallen wel degelijk een goede milieuwinst en goede energieprestatie te bereiken.
Introductie verduurzaming monumenten
Gaat het om prestaties op het gebied van gebruikscomfort en duurzaamheid, dan hebben monumenten de beeldvorming vaak tegen. Isolatie-initiatieven stuiten vaak op bezwaren van cultuurwaardenbehoud. Nieuwe energiezuinige technieken en installaties lijken doorgaans niet goed inpasbaar.
Maar dankzij de beschermde status van monumenten is sloop of vervanging niet aan de orde en scoren zij in materieel opzicht hoog op de duurzaamheidsschaal. Hun bouwstoffen hebben al een lange levensduur en zullen niet snel als sloopmateriaal het milieu belasten. Lees verder.
Video's 'Monument van morgen'
De video-serie Monument van Morgen geeft in vier korte films (ca. 10 min) uitleg over het verduurzamen van een monument. De vier afleveringen gaan over het maken van plannen & keuzes, de maatregelen die toegepast kunnen worden, aandachtspunten bij het isoleren en te gebruiken materialen. 
Stappenplan verduurzaming monumenten:
Maatregelen verduurzaming monumenten
Onderstaand een overzicht van mogelijke maatregelen. De maatregelen zijn 'gescoord' met parameters voor:
- comfortverbetering (4 niveaus)
- mate van energiebesparing (4 niveaus)
- ordegrootte terugverdientijd
- mogelijke combinaties met andere maatregelen
Lees voor een verdere toelichting eerst de pagina indicatie van het effect van maatregelen en gebruikersgedrag.
| Maatregel | Comfortverbetering | Energiebesparing | Terugverdientijd |
|---|---|---|---|
| Gebruikersgedrag | |||
| Quick-wins | |||
| Kierdichting | redelijk | redelijk | 10-20 jaar |
| Dakisolatie | goed | goed | 10-20 jaar |
| Muurisolatie | uitstekend | 10-20 jaar | |
| Vloerisolatie | redelijk | redelijk | 5-20 jaar |
| Bodemisolatie | |||
| Leidingisolatie | |||
| Ramen en isolatieglas | goed | goed | 10-20 jaar |
| HR-ketel | |||
| Warmtepomp | matig | goed | 15-20 jaar |
| Biomassaketel | uitstekend | 5-15 jaar | |
| Waterstofketel | |||
| Radiatoren | |||
| Lage temperatuurverwarming | |||
| CV-regeling | matig | goed | 5-10 jaar |
| Ventilatie | |||
| Warmteterugwinning | |||
| Zonnepanelen | goed | 5-20 jaar | |
| Zonnecollectoren | matig | matig | 15-20 jaar |
| Windenergie | |||
| Waterkracht | |||
| Warmte-/koudeopslag (WKO) | matig | redelijk | 10-20 jaar |
| Batterijen | |||
| Waterstof |
Specifiek: verduurzaming monumentale kerkgebouwen
Ook belangrijk is de verbetering van het binnenklimaat voor de verhoging van de comfortbeleving en beperking van schade aan orgels en interieur. Bij kerkgebouwen zijn de terugverdientijden van bouwkundige energiebesparende maatregelen vaak lang. Daarom is verduurzaming relatief kostbaar bij kerken. Vooral bij extensief gebruik zoals het geval is bij kerken die alleen voor kerkdiensten worden gebruikt. Ook komen deze vaak in conflict met het behoud van monumentale waarden.
Wanneer het om beschermd gebouwd erfgoed gaat, is het behoud van cultuurwaarden conditioneel voor ingrepen aan de gebouwschil. Daarom is vóór alles een waardenstelling-op-onderdelen van de gebouwschil nodig door een gekwalificeerde onafhankelijk bouwhistoricus. Daarmee komt de aanraakbaarheid en monumentale waarde per onderdeel van de buitenschil en het interieur van het gebouw in beeld en kunnen verduurzamingsmaatregelen richting krijgen.
Maar er zijn altijd rendabele maatregelen mogelijk. Welke dit zijn is afhankelijk van onder meer de bouwaard, gebruiksintensiteit en het type activiteiten. Dit verschilt per kerkgebouw en is daarom altijd maatwerk.
Naar bestelpagina ERM-publicatiesWebsite Verduurzamingsrichtlijnen voor professionals