Verdroging leidt tot schade aan de fundering

Zettingen

Verlaging van de grondwaterstand kan leiden tot zettingen in de ondergrond. Deze zetting mag echter niet te groot zijn, hooguit een paar millimeter. De zetting moet bovendien gelijkmatig (overal even groot) zijn. Ongelijkmatige zetting zorgt voor scheefstand en scheuren. Dit wordt zichtbaar in nieuwe of vergrote scheurvorming in het metselwerk, klemmende ramen of deuren, veranderingen in scheefstand.

Zetting is overigens niet altijd problematisch: het treedt vrijwel altijd in geringe mate op en is vaak gelijkmatig. Pas wanneer de zetting ongelijkmatig is, kan het invloed hebben op (de fundering van) het gebouw.

Aantasting fundering

Schade is soms direct zichtbaar, maar vaker pas op wat langere termijn.
Bij houten paalfunderingen kan verdroging leiden tot een lage grondwaterstand en tot droogstaan van de houten palen. Dat is een probleem, omdat dan paalrot kan ontstaan. Paalrot is een schimmelaantasting van het hout, waardoor de sterkte van het hout wordt aangetast. Palenpest is niet hetzelfde als paalrot, maar een bacteriële aantasting van uitsluitend grenenhout door een anaerobe bacterie, die dus ook onder het grondwater kan plaatsvinden.

Naast paalrot is ook het zogenaamde doorponsen van kespen een gevaar. De kesp, een korte balk van hout (of beton) die de overgang vormt tussen paal en vloer, kan aangetast worden bij lage grondwaterstanden. De problematiek is verder vergelijkbaar met die van paalrot.

Een derde probleem is het verschijnsel ‘negatieve kleef’. Een funderingspaal ontleent zijn draagvermogen voor een groot deel aan de wrijving en het ‘plakken’ van de paal aan de grond eromheen. Onder bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld bij verlaging van de grondwaterstand of verdroging, ontstaat negatieve kleef. De grond gaat aan de paal ‘hangen’ en trekt de paal in feite omlaag en los van de constructie.