Bakstenen met schade
Langdurige gootlekkage en te hard reparatievoegwerk belastten het historische baksteenwerk met veel vocht. Vorst en zoutuitbloei veroorzaakten vervolgens ernstige schade.
Schade
Het metselwerk vertoont schade aan de oppervlakte zoals uitbloei, korst- of blaarvorming, afschilferen of verpoederen.
Oorzaak
Vaak is dat een te hoge vochtbelasting, in combinatie met andere factoren. Voegwerk kan dan uitspoelen en het metselwerk kan stuk vriezen. Ook kunnen schadelijke zouten, die door vocht naar de oppervlakte worden getransporteerd, aldaar kristalliseren en schade veroorzaken. Ondeskundige restauraties in het verleden, bijvoorbeeld met onjuiste stenen en reparatiemortels, te intensieve reiniging of onoordeelkundige hydrofobering resulteren ook vaak in schade.
Aanpak
Allereerst onderzoek naar waar het vocht vandaan komt. Vervolgens maatregelen nemen tegen te hoge vochtbelasting. Schade als gevolg van ondeskundig ingrijpen is lastiger te verhelpen. Verkeerde reparatiemortels kunnen vervangen worden door mortels die wel aansluiten bij het oude metselwerk. Een hoge zoutbelasting vraagt om zeer specialistische aanpak. Gevels die als gevolg van een te intensieve reiniging te veel water opnemen kunnen geolied of waterafstotend worden behandeld. Dit vergt per geval om deskundige schade-analyse en maatwerkaanpak om nieuwe schade te voorkomen. Hydrofobering is een riskante, onomkeerbare ingreep die slechts als ‘laatste redmiddel’ is in te zetten.
Herstel
De te repareren stenen worden tot op de vaste kern afgehakt en vervolgens aangeheeld met een geëigende reparatiemortel. Onherstelbaar beschadigde stenen moeten worden uitgehakt en vervangen. De reparatiemortel moet qua samenstelling, hardheid, hygroscopische eigenschappen en kleur aansluiten bij het omliggende werk. Ook nieuwe stenen dienen qua hardheid, formaat, vochtgedrag, kleur en textuur aan te sluiten bij het bestaande. In kalkspecie opgetrokken metselwerk vereist dat de bij voorkeur kalkgebonden reparatiemortel zich daarmee goed verdraagt. Het metselverband sluit aan bij het bestaande. Technisch en visueel verantwoord herstel van baksteenwerk vraagt specifieke deskundigheid.