Leidak
Visuele schade door ondeskundig ingedekte loden loketten bij de keper van een torenspits.
Schade
De leien zijn verweerd en zwellen op, schilferen of delamineren. Ook bevestigingsmiddelen, zoals leinagels en leihaken zijn vergankelijk. De leihaken kunnen door corrosie zijn aangetast.
Oorzaak
Een leiendak verweert. Lekkage kan worden veroorzaakt door een verschoven, weggevallen of gebroken lei, door schade aan aansluitingen op gevels en dakkapellen, of door een lekkende nok, kilgoot of hoekkeper. In die laatste gevallen kan het leidak zelf in prima conditie verkeren. Dan volstaat plaatselijk herstel.
Aanpak
Restauratie is pas nodig als een deel van de leien onvoldoende kwaliteit of rest-levensduur heeft en vervangen moet worden. Alle leien moeten worden gerooid, gesorteerd en gekeurd. Bij vervanging moet eenzelfde vorm, grote en kleur lei worden toegepast als bestaand, met dezelfde dekkingswijze. Vervanging met bijvoorbeeld kunstleien wordt bij monumenten in de regel niet toegestaan. Maak gebruik van een erkend leidekker. Laat jaarlijks het leiendak inspecteren en zorg voor een kleine voorraad leien met de juiste maat, vorm en kleur.
Herstel
Op een monument mogen alleen leien worden toegepast die voldoen aan de hoogste klassering van de NEN 12326, namelijk W1, T1 en S1. Deze eisen gaan uit van een minimaal te verwachten levensduur van 80 jaar. Erkende leidekkers voeren bij de levering een visuele keuring uit. De aansluitingen van het dak tegen gevels en kapellen en dergelijke worden volgens het historische detail uitgevoerd. Dat geldt ook voor de nok- en hoekkeper- en kil-details. Alleen roestvaststalen leihaken zijn geschikt. Leinagels idem, of van koper.