Overheid
“Een eigenaar die een vergunning aanvraagt, moet zich bij ons houden aan de richtlijnen van ERM. Dat is voor ons het absolute minimumniveau.” – Martin Netten, toezichthouder monumenten Omgevingsdienst Midden-Holland“Een eigenaar die een vergunning aanvraagt, moet zich bij ons houden aan de richtlijnen van ERM. Dat is voor ons het absolute minimumniveau.” – Martin Netten, toezichthouder monumenten Omgevingsdienst Midden-Holland
De gemeente speelt een sleutelrol bij het onderhouden, restaureren en verduurzamen van monumenten. Denk aan de bescherming van monumenten in bestemmingsplannen, het welstandsbeleid, de vergunningverlening, het toezicht op uitvoerende werkzaamheden en het stimuleren van verduurzaming. Ook informeert de gemeente monument-eigenaren over de eisen waaraan hun project moet voldoen en hoe ze het werk het beste kunnen aanpakken. En de gemeente is ook zelf eigenaar van vele monumenten. Hieronder vindt u praktische informatie en tools voor effectief toezicht.
Waarop letten bij toezicht en handhaving?
U wilt als toezichthouder adequaat kunnen toezien en handhaven op de kwaliteit van het werk aan monumenten, op basis van heldere, praktisch toepasbare criteria. Maar hoe pakt u dat toezicht aan? Waar op letten en welke criteria kunt u hanteren om werkzaamheden goed of af te keuren? De antwoorden op dergelijke vragen zijn te vinden op de website voor gemeentelijk toezichthouders monumentenzorg.
Lees verder over toezicht en handhaving.
Hoe om te gaan met verwaarlozing en onderhoudsplicht?
Verwaarlozing van een monument, een ergerlijk verschijnsel. Hoe daarmee om te gaan? Wat zijn de juridische mogelijkheden voor ingrijpen?
Lees erover op de website van monumententoezicht.nl.
Actueel met platform monumententoezicht
Hoe blijft u op de hoogte van juridische en technische ontwikkelingen die voor toezicht en handhaving van belang zijn? Het Platform Monumententoezicht behandelt actualiteiten en praktijkervaringen, vaak aan de hand van een thema. Uitgangspunt: voor en door toezichthouders.
Lees meer over het Platform Monumententoezicht.
Monumententoezicht en de Wkb
'Vervang overheidscontrole op de naleving van het Bouwbesluit door toezicht door bedrijven; zorg voor kwaliteitsborging bij die bedrijven en verhoog de aansprakelijkheid van bedrijven.'
Dat is de kern van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) zoals die door de Eerste Kamer op 14 mei 2019 is aanvaard. Inwerkingtreding is voorzien in 2021. Waar raakt de Wkb uw werk als toezichthouder erfgoed? Meer informatie over deze wet.
Gebruik de Restauratieladder en ERM-richtlijnen als basis
In uw toezichttaak wilt u kunnen varen op duidelijke normen. Omdat de meeste nieuwbouw-normen niet bruikbaar zijn voor historische gebouwen, zijn uitvoeringsrichtlijnen opgesteld voor bijna alle werkzaamheden aan monumenten. Daarom hanteren veel gemeenten de op monumenten toegespitste Restauratieladder en kwaliteitsrichtlijnen als basis voor het beoordelen van de vergunningaanvraag, het werk in uitvoering en het eindresultaat.
Ondersteuning van beleid en toezicht:
- De Restauratieladder: de voorkeursvolgorde van ingrepen. 1: conserveren, 2: repareren, 3: vernieuwen/vervangen.
- ERM-kwaliteitsrichtlijnen voor onderhoud, restauratie en verduurzaming.
- ERM-gecertificeerde bedrijven die aantoonbaar volgens de richtlijnen werken.
- Onderhoud en restauratie alles over onderhoud en het herstellen van schade aan monumenten
- Verduurzamen: alles over het verduurzamen van monumentale woningen, kerken en andere gebouwen.
- Speciale download- en bestelpagina met een overzicht van publicaties en nieuwsbrieven met informatie over onderhoud, restauratie en verduurzamen (energieprestatie).
"De ERM-richtlijnen zijn niet alleen een onmisbare tool voor toezichthouders, maar ook voor monumenteigenaren en hun projectpartners."
Groene monumenten
Net als bij gebouwde monumenten is de gemeente in de meeste gevallen de instantie die verantwoordelijk is voor het toezicht op werkzaamheden (onderhoud, wijzigingen) in groene monumenten. Wat is van belang en welke regelgeving is van toepassing? Op groenerfgoedzorg.nl vindt u een praktisch overzicht.
Vakmanschap
Vraag de monumenteigenaar om werkzaamheden voor te bereiden op basis van de kwaliteitsrichtlijnen. Geef hen ook in overweging om in zee te gaan met een ERM-gecertificeerde adviseur, architect en/of aannemer. Dan is vóóraf geborgd dat het bedrijf werkt volgens de ERM-richtlijnen en aantoonbaar beschikt over de kennis en ervaring die vereist is bij het werken aan monumenten. Deze bedrijven herkent u aan het keurmerk Erkende Restauratiekwaliteit. Hun deskundigheid, werkwijze en prestaties worden stelselmatig getoetst door een onafhankelijke certificerende instelling.
Bekijk het overzicht van alle ERM-erkende adviseurs, architecten en aannemers.
Monumenten verduurzamen, is dat mogelijk?
In het kader van het klimaatbeleid moeten ook monumenten hun steentje bijdragen aan het beperken van het energieverbruik. En dat kan. Standaard-oplossingen vanuit de nieuwbouw zijn lang niet altijd toepasbaar, maar historische gebouwen kunnen vaak wel degelijk grote stappen zetten in het verbeteren van de energieprestatie. Een restauratie of onderhoudsbeurt is een uitgelezen moment om die stappen te zetten.
Op de pagina Verduurzamen is praktische informatie te vinden over een aanpak zonder de monumentale waarden aan te tasten. Met deskundige suggesties voor maatregelen, tips voor het voorkomen van fouten en een handig stappenplan dat iedere geïnteresseerde stap-voor-stap door het verduurzamingsproces loodst.
Over het verduurzamen van monumenten is ook een handzame informatiewaaier beschikbaar: 'Uw monument energiezuinig'. Specifiek voor kerkgebouwen is er een uitbreiding, de brochure ‘Verduurzaming van monumentale kerkgebouwen’.
De waaier en brochure kunt u hier downloaden of bestellen.
Monumententoezicht geeft op haar website praktische handvatten bij gemeentelijk toezicht en handhaving.