ERM bestuurslid Arno Boon: 'Ook aan opdrachtgevers zijn kwaliteitseisen te stellen'

'De Coronacrisis zet het werk van ERM niet gelijk onder druk. Maar het heeft wel een flinke impact op het onderhouden en restaureren van monumenten. Wat voor velen nu nog onwaarschijnlijk klinkt, maar zo ging het in 2008-2015 ook. Dat slaat uiteindelijk toch terug op ERM, want met name de ambitie om het aantal gecertificeerde bedrijven fors te doen laten toenemen zal lastiger worden om te realiseren. Bedrijven moeten eerst overleven'.

Arno Boon: ‘Structurele opdrachtgevers zijn onderbelicht’ – eigen foto

Opdrachtgevers
Arno Boon, directeur van BOEi, vertegenwoordigt binnen het bestuur van ERM de regelmatige opdrachtgevers van restauraties, en dat brengt hem in het gesprek vrijwel direct op de kwaliteitstaken van opdrachtgevers. 'Een zo grote crisis als die we nu wereldwijd beleven, zal onvermijdelijk ook de erfgoedsector een knauw geven. Niet alleen gecertificeerde opdrachtnemers. Dat geldt ook voor de andere zijde, de regelmatige opdrachtgevers. Ook voor hen is het ontbreken van genoeg gekwalificeerd aanbod van uitvoerende bedrijven een zorg’.

Onderzoek
Boei bestaat dit jaar 25 jaar. De viering is door de coronacrisis verdaagd. ‘Dan vieren in 2021 maar het 26-jarig bestaan’, meldt Arno Boon. ‘Ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan zijn we een onderzoek gestart onder regelmatige opdrachtgevers. Om hoeveel medewerkers gaat het eigenlijk? Medewerkers die zich structureel bezighouden met het verlenen van opdrachten voor restauraties en herbestemming. Die groep, voornamelijk de ‘Stadsherstellen’, is onderbelicht gebleven. En die groep is van belang, omdat zij een landelijke infrastructuur vormen, die zonder winstoogmerk als vangnet fungeert voor verweesde monumenten. De markt lost niet alles op, zeker niet in een laagconjunctuur waar we op dit moment hard op afstevenen. Het is een groep mensen met veel specifieke kennis en ervaring, maar die groep vergrijst ook. Is er voldoende jonge aanwas en hoe staat het met kennis en ervaring op het terrein van verduurzaming? Ook die expertise van opdrachtgeverszijde willen we in kaart brengen. We hopen de uitkomsten van dit onderzoek tijdens de Monumentenbeurs in het najaar te kunnen presenteren’.

Pyramide en POM's
‘Een van de achterliggende ideeën bij dit onderzoek is dat de restauratieketen nu volgens het ERM-kwaliteitsstelsel begint met de architect aan de top. Kijk maar eens naar de opbouw van de richtlijnen, de Gezamenlijke Erkenningsregeling Architecten werkzaam in de Restauratie (GEAR) staat bovenaan. Eigenlijk hoort daarboven een richtlijn voor regelmatige opdrachtgevers te staan’. Boon hanteert het woord ‘regelmatig’ in plaats van ‘professioneel’ omdat er volgens hem genoegeigenaren van monumenten zijn die níet professioneel zijn in hun rol als opdrachtgever van restauraties en daarin dolende ridders zijn. ‘Nobel, maar écht de weg kwijt. Zo’n richtlijn zou de overheid ook helpen bij het toekennen van subsidies. Een voorwaarde wordt dan dat de eigenaar of opdrachtgever over voldoende, aantoonbare kennis en ervaring dient te beschikken. In feite is de POM-regeling zoiets, maar die staat gek genoeg los van de rest van het kwaliteitsstelsel’.

Kwaliteit borgen
'In het verlengde van het voorgaande is het dus van groot belang dat uitvoerende partijen zich laten certificeren. Dat dient de regelmatige opdrachtgever, maar ook de meer incidentele opdrachtgever – die ook een monumentenprofessional kan zijn bij bijvoorbeeld een gemeente, en slechts sporadisch met de opdracht voor een restauratie te maken heeft. Zowel de een als de ander is gediend met een goed en breed aanbod van uitvoerende bedrijven die hun kwaliteit borgen. Daarbij vind ik het van belang dat initiatieven als de Gelderse Voet aansluiten op die van ERM. Nederland is te klein voor meerdere kwaliteitssystemen', besluit Arno Boon.