Herstel en onderhoud

Herstel kan beperkt blijven tot de (verwijderde) aangetaste delen; behoud van de historische waarde is dan maximaal.Herstel kan beperkt blijven tot de (verwijderde) aangetaste delen; behoud van de historische waarde is dan maximaal.

Als eigenaar of beheerder van een monument kunt u worden geconfronteerd met schade aan uw gebouw. Een scheur in een muur, houtrot in een kozijn, wateroverlast door een lekkend dak. Schade die moet worden hersteld.

Hieronder bespreken we de mogelijke schades aan uw monument:

Muren

Muur met funderingsproblemen

Instabiele fundering zorgde voor ernstige verzakking en scheuren in de muur.Instabiele fundering zorgde voor ernstige verzakking en scheuren in de muur.

Schade:

Muren die scheef staan of verzakken, en/of scheuren door bakstenen.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Scheuren in metselwerk

Een dergelijke scheur in een relatief sterke muur kan tal van oorzaken hebben.Een dergelijke scheur in een relatief sterke muur kan tal van oorzaken hebben.

Schade:

Het metselwerk vertoont scheuren langs de voegen of door de stenen.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Bakstenen met schade

Langdurige gootlekkage en te hard reparatievoegwerk belastten het historische baksteenwerk met veel vocht. Vorst en zoutuitbloei veroorzaakten vervolgens ernstige schade.Langdurige gootlekkage en te hard reparatievoegwerk belastten het historische baksteenwerk met veel vocht. Vorst en zoutuitbloei veroorzaakten vervolgens ernstige schade.

Schade:

Het metselwerk vertoont schade aan de oppervlakte zoals uitbloei, korst- of blaarvorming, afschilferen of verpoederen.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Voegwerk met beschadigingen

Versleten voegwerk als gevolg van reiniging.Versleten voegwerk als gevolg van reiniging.

Schade:

Het voegwerk is verweerd, weggespoeld of uitgevallen. Ook kan het fysiek beschadigd zijn. Voegwerk is aan vervanging toe als het zijn waterwerende en beeldbepalende functie niet meer vervult. Verweerd, maar nog grotendeels functionerend voegwerk blijft in principe gehandhaafd.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Natuursteen met beschadigingen

Gebroken hardsteenblok door roestende scharnierdook.Gebroken hardsteenblok door roestende scharnierdook.

Schade:

Oppervlakteschade en desintegratie (verlies van samenhang, breuk), zoals overmatige verkleuring, vervuiling, uitspoelen, oppervlakteverlies, afboeren of ‘steken’ (ontspanningsscheuren in de natuursteen zelf).
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Ramen en glas

Glas-in-lood

Uitgenomen glas-in-lood paneel met bezweken loodstrips. Na reinigen en verloden is dit Jugendstil-raam weer hersteld.Uitgenomen glas-in-lood paneel met bezweken loodstrips. Na reinigen en verloden is dit Jugendstil-raam weer hersteld.

Schade:

Glas-in-lood is verweerd, heeft gescheurde loodstrips, uitgezakte panelen, gebroken ruiten of geroeste bindroeden en brugstaven. De voorstelling op gebrandschilderd glas is vervaagd.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Houten kozijnen, ramen en luiken

De ingerotte onderkant van een ‘gecanneleerde’ eiken buitendeur is hersteld door inschieten van nieuwe delen in dezelfde houtsoort en detaillering.De ingerotte onderkant van een ‘gecanneleerde’ eiken buitendeur is hersteld door inschieten van nieuwe delen in dezelfde houtsoort en detaillering.

Schade:

Houtrot en vervorming van geveltimmerwerk zoals bij kozijnen, deuren, ramen, luiken, lijsten en beschietingen.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Daken

Pannendak

Inmiddels tamelijk zeldzame zwartverglaasde Oudhollandse plannen op het dak van een zeventiende-eeuws huis.Inmiddels tamelijk zeldzame zwartverglaasde Oudhollandse plannen op het dak van een zeventiende-eeuws huis.

Schade:

Lekkage. De pannen zijn gebroken, gebarsten of schilferen.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Leidak

Visuele schade door ondeskundig ingedekte loden loketten bij de keper van een torenspits.Visuele schade door ondeskundig ingedekte loden loketten bij de keper van een torenspits.

Schade:

De leien zijn verweerd en zwellen op, schilferen of delamineren. Ook bevestigingsmiddelen, zoals leinagels en leihaken zijn vergankelijk. De leihaken kunnen door corrosie zijn aangetast.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Riet dak

Verweerd rieten dak, waardoor mos en algen vrij spel hebben. Alleen integrale vervanging door nieuw riet is mogelijk.Verweerd rieten dak, waardoor mos en algen vrij spel hebben. Alleen integrale vervanging door nieuw riet is mogelijk.

Schade:

Bij natuurlijke veroudering verdwijnt de buitenste laag of ‘slijtlaag’ van een rieten dak en raken de gaarden (horizontale binddraden) zichtbaar. Op het dak kunnen mos of algen groeien. Verder kan door stormschade, slijtage door schurende boomtakken en door vochtconcentratie bij de killen aanvullende schade ontstaan. Ook kunnen vogels het riet voor nestbouw plunderen of op zoek naar voedsel vernielen.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Schilderwerk

Schilderwerk

Bij het schilderonderhoud is niet gelet op schade in het kozijn. De aansluiting tegen het muurwerk is met harde dichte specie gevuld, met als gevolg een goeddeels weggerotte kozijnstijl.<br/>Bij het schilderonderhoud is niet gelet op schade in het kozijn. De aansluiting tegen het muurwerk is met harde dichte specie gevuld, met als gevolg een goeddeels weggerotte kozijnstijl.

Schade:

Verweerd, scheurend en/of bladderend verfwerk.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Gietijzer en staal

Gietijzer en staal

Het stalen raamkozijn is achter de verflaag in de hoek bijna helemaal weggeroest. Na uitnemen kan met moderne lastechniek het staal weer volledig worden aangeheeld.Het stalen raamkozijn is achter de verflaag in de hoek bijna helemaal weggeroest. Na uitnemen kan met moderne lastechniek het staal weer volledig worden aangeheeld.

==== Schade: ====Stalen of ijzeren onderdelen zijn geroest. Gietijzer kan zijn gebroken. Bij ernstig roesten zwelt het metaal op en valt uit elkaar. Samengestelde delen kunnen vervormen door roestvorming in de verbindingen.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Parket

Parket

Schade aan parket veroorzaakt door te vaak of verkeerd schuren.Schade aan parket veroorzaakt door te vaak of verkeerd schuren.

Schade:

Parketvloeren kunnen breuken, scheuren, barsten vertonen of zijn gedeeltelijk losgekomen, opgezwollen of verzakt. Ook verkleuringen, verontreinigingen, biologische aantastingen en mechanische oppervlaktebeschadigingen door slijtage, krassen of deukjes vragen alertheid.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Schimmels en insecten

Houtaantasting door insecten

Vers boormeel en uitvliegopeningen van de houtwormkever in grenenhout.Vers boormeel en uitvliegopeningen van de houtwormkever in grenenhout.

Schade:

Het hout vertoont uitvliegopeningen en in het voorjaar ligt er vers boormeel.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Houtaantasting door schimmels

Ernstige zwamaantasting bij de lekdorpel van een negentiende-eeuws raamkozijn.Ernstige zwamaantasting bij de lekdorpel van een negentiende-eeuws raamkozijn.

Schade:

Houtrot en als gevolg daarvan verlies van vorm, samenhang en sterkte. Op en in het hout zitten vruchtlichamen, sporen, schimmelweefsel en voedingsstrengen van zwammen.
Wanneer hout langdurig te vochtig is kunnen schimmels en zwammen het hout aantasten en verteren. Oorzaak is meestal lekkage of onvoldoende ventilatie. Ook kan onjuiste detaillering, onoordeelkundige isolatie of tochtwering houtrot tot gevolg hebben.
>> Informatie over oorzaak, aanpak, herstel en richtlijnen

Informatie over
groen erfgoed
Toezicht op
monumenten
Projectaanpak
restauratie
Richtlijnen
verduurzaming
Restauratoren
Register

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM)
Bezoekadres: Utrechtseweg 12, Amersfoort. Postadres: Postbus 420, 2800 AK Gouda. Tel: 085 - 486 24 80