Historisch voegwerk (URL 4006)

Versie 2.1 - 26 juni 2015

beroepsgroep:

Voeger

werksoort:

Voegwerk

Werkzaamheden

Voegen vormen een belangrijk onderdeel in historisch metselwerk. Ze bepalen niet alleen voor een groot deel het uiterlijk van het metselwerk, maar spelen ook in technische zin een belangrijke rol. En hoewel het principe van voegwerk eenvoudig is, kan er bij herstelwerkzaamheden veel misgaan. Zo kan een voeg onnodig te sterk worden gereinigd. Ook een verkeerde materiaalkeuze of een foutieve uitvoeringstechniek heeft soms grote gevolgen voor de gevel.

Een duurzaam resultaat

  • Eerst correct verwijderen, dan duurzaam herstel
  • De juiste voegspecie voorkomt vochtophoping en kapotvriezen
  • Het belang om aan esthetische én technische eisen te voldoen

Wat is belangrijk bij herstel?

1. Het correct verwijderen van een voeg

Hoewel het verwijderen van een voeg een relatief eenvoudige klus lijkt, kan dit in de praktijk meerdere problemen opleveren. 
Twee voorbeelden:

1. Het uithakken met een te dikke beitel kan beschadigingen van de baksteen, inclusief de ‘bakhuid’ veroorzaken (zie afbeelding).

2. Door het te ondiep uithakken van de voeg kan de nieuwe voeg technisch gezien niet duurzaam 
hersteld worden.


2. Het toepassen van de juiste voegmortel

Historisch metselwerk (vooral van voor ca. 1900) is meetal gemaakt met een kalkmortel. Als dat nodig is kan een nieuwe voeg worden aangebracht - na onderzoek naar de schadeoorzaak. De samenstelling moet zijn afgestemd op de historische materialen, de omgevingscondities en eventueel actieve schadeprocessen. Gebruik van een dichte voegmortel kan de vochthuishouding in de gevel ontregelen; in combinatie met een harde steen kan de vochtbelasting van de mortel te hoog worden. Hierdoor kan vorstschade ontstaan: uitdrukken van de voeg, vaak in combinatie met schade aan de metselmortel. Belangrijk is dat de voeg zeer open poreus is, met wijde poriën (dat is mogelijk met verschillende bindmiddelen).

3. Het correct aanbrengen van een voeg

Het correct aanbrengen van een voeg is zowel vanuit esthetische als technische eisen van belang. 

1. Bij een te ver naar buiten gevoegde voeg kan het vocht via de krimpnaden tussen de voeg en het metselwerk komen. Bij vorst kan de voeg dan kapot vriezen (zie afbeelding).
2. Het gevelbeeld zal bij een te ver naar buiten gevoegde voeg compleet veranderen.
3. Voor een goede hechting van de voeg is een schone ondergrond en een juist vochtgehalte vereist. Het bepalen van het juiste vochtgehalte vraagt veel praktijkervaring.

Zoek een erkend bedrijf

8 erkende bedrijven voor historisch voegwerk (url 4006)
Bekijk op de kaart

Speciaal voor

Monumenteigenaren

Hoe goed herstel te garanderen?
Historisch voegwerk is wezenlijk anders dan modern voegwerk. Daarom is het verstandig herstelwerkzaamheden door een erkende aannemer te laten uitvoeren. Is uw aannemer niet erkend, vraag dan of deze aantoonbare kennis van de URL 4006 in huis heeft. Deze uitvoeringsrichtlijn bevat een compleet overzicht van alle eisen waaraan het herstel van historisch voegwerk moet voldoen. De volledige URL 4006 is hier te downloaden.

Informatie over
groen erfgoed
Toezicht op
monumenten
Projectaanpak
restauratie
Richtlijnen
verduurzaming
Restauratoren
Register

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM)
Bezoekadres: Utrechtseweg 12, Amersfoort. Postadres: Postbus 420, 2800 AK Gouda. Tel: 085 - 486 24 80