Erfgoedzorg in coronatijd
Terwijl binnen, in musea, door de coronacrisis restauraties zijn stil komen te liggen, gaat buiten gelukkig nog veel door, op aangepaste wijze. Aan de Sint Jan in Den Bosch wordt stug doorgewerkt, maar voor het eerst in de geschiedenis komen er geen gelovigen voor de missen. Ook bij de restauratie van een ander project, een landhuis in Brummen, gaat alles, zij het wat stroperiger, gewoon door. En in deze schrale tijd voelt het onderhoud en restauratie van monumentaal groen weldadig aan.
De eucharistieviering in een lege kathedraal – foto Joan van den Hurk
Geen missen
Het Rijksmuseum heeft het onderzoek voor Operatie Nachtwacht, dat zich in het museum zelf afspeelt, tijdelijk stilgezet. Vanuit huis werken de restauratoren wel door met de reeds gemaakte scans. ‘We staan, zegt restaurator schilderijen Gwen Tauber, in de “bekijkmodus”, zou je kunnen zeggen. We registeren en bestuderen alle scans die zijn gemaakt. Daarnaast overleggen we, publiceren we en maken we plannen. Alleen het echte restaureren van de Nachtwacht ligt stil.’ De problemen binnen lijken groter dan buiten. ‘De restauratie van de Sint Jan gaat gelukkig gewoon door’, vertelt opdrachtgever Joan van den Hurk. De levering van het natuursteen uit België lag even stil vanwege de daar heersende lockdown, maar komt nu gelukkig ook weer op gang. Wat ik heel bijzonder vind, is dat voor het eerst in de eeuwenoude geschiedenis van de kathedraal er geen gelovigen zijn bij de eucharistievieringen. Een oorlog of een pestepidemie heeft dat nooit kunnen verhinderen. Nu, door het coronavirus, staat de bisschop geheel alleen een missie op te dragen.’
Stroperigheid
‘Ook de restauratie van een landhuis in Brummen verloopt zoals gepland’, vertelt projectleider restauratie Ron Spaan. ‘Maar wel met tal van extra maatregelen, die meer tijd vergen en kostenverhogend zijn. Werkoverleggen worden in kleine groepjes gevoerd, en moeten dus vaker, en over dezelfde onderwerpen, worden gevoerd. Om iedereen op de vereiste afstand te kunnen laten pauzeren worden er extra bouwketen geplaatst en extra toiletwagens. Er wordt ook een schuifpoort aan het begin van het terrein geplaatst, waar alleen met een pasje gepasseerd kan worden. De vakmensen komen niet meer samen in een busje, maar ieder afzonderlijk, dus is meer parkeerterrein nodig. En waar normaal veel zaken in onderlinge contacten worden besproken en eventuele problemen worden opgelost, gaat dat nu veel moeizamer. Het gehele proces is stroperiger geworden’, aldus Ron Spaan.
Groen erfgoed heelt
‘Ik voel mij zeer bevoorrecht’, zegt Patricia Debie van Hoveniersbedrijf Debie & Verkuijl, ‘want al ons werk gaat gewoon door. Onze opdrachtgevers zijn zelfs heel blij wanneer wij met hun tuinen en parken aan de slag gaan, want mooi verzorgd groen is essentieel is deze schrale tijd. We hebben gelukkig veel langlopende projecten, met daarbij vastgestelde budgetten, die doorlopen. Dat danken we natuurlijk ook aan onze certificatie, wat onze positie in de markt versterkt. In ons werk hanteren we de richtlijnen van het RIVM, indien nodig in samenspraak met onze opdrachtgevers. Onze kantoormedewerkers werken vanuit huis. Voor onze hoveniers geldt het door de Rijksoverheid opgestelde protocol ‘Samen veilig doorwerken’. En zelfs kunnen we in deze tijd voldoen aan de scholingsopgave, een van de logische onderdelen van de certificering. We ontvangen nog steeds wekelijks reacties van blijdschap van onze klanten. Juist ook in deze tijden biedt het werken in “het groen zijn” voor ons en voor onze opdrachtgevers veel moois.’
Foto - Hoveniersbedrijf Debie & Verkuijl