Nieuwe richtlijnen voor restaureren van hout
Voor het restaureren van monumentaal timmerwerk, zoals houten trappen, lambriseringen en vensterbanken, komt een vernieuwde Uitvoeringsrichtlijn. Hiermee wordt het opstellen van een bestek een stuk eenvoudiger en krijgen opdrachtgevers meer duidelijkheid en zekerheid over de kwaliteit van de voorgenomen restauratie.*
De Vereniging Timmerwerk Restauratie (VTR) wil met de vernieuwde Uitvoeringsrichtlijn (URL) beter aansluiten bij de kwaliteitsrichtlijnen van de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg. Deze richtlijnen maken de prestaties en de kwaliteit van producten, processen en adviesdiensten bij het restaureren van monumenten, monumentale interieurs en onderdelen transparant. De vernieuwde URL gaat meer dan de vorige over het timmerwerk zelf en bevat, anders dan een richtlijn voor de nieuwbouw, specifieke uitgangspunten en eisen voor duurzaam onderhoud en restauratie van geveltimmerwerk, betimmeringen en trappen bij gebouwde monumenten.
Helder en eenvoudig
Volgens de bij de vernieuwde URL betrokken Klaas Boeder, ‘volgt deze URL het internationale Charter van Venetië, waarin instandhouding als uitgangspunt dient. Er wordt sterk ingezet op reparatietechnieken van hetgeen aanwezig is. Verder moet in de planvorming gekozen worden voor kopiëren, imiteren of vernieuwen’. Kasper Burgy, lid van de begeleidingscommissie en bestuurslid van de VTR voegt daaraan toe: ‘Wanneer besloten wordt tot kopiëren, betekent dat het letterlijk namaken van het oorspronkelijke houten element, inclusief gemaakte fouten. Bij imiteren houd je vast aan de esthetiek, maar werk je met moderne technieken en vermijd je eerder gemaakte fouten. Gaat het om vernieuwen, dan is veel meer toegestaan. De nieuwe URL maakt het de architect of adviseur, opsteller van het bestek of werkomschrijving, mogelijk om op een heel transparante wijze de ambities van de voorgenomen restauratie te beschrijven’. Klaas Boeder geeft aan dat de URL als basis dient en de architect of adviseur alleen nog zwaardere, of specifieke eisen hoeft te omschrijven. ‘Dat maakt het niet alleen voor de uitvoerende partij makkelijker, maar het geeft de opdrachtgever meer zicht op de kwaliteitseisen die hij kan, en moet stellen, en het draagt bij aan eenduidige toetsingscriteria voor de toezichthouder, meestal een gemeenteambtenaar’. ‘En een heel belangrijke meerwaarde van de nieuwe URL is’, zegt Kasper Burgy, ‘dat hij eenduidigheid schept waar nu een timmerman, architect, aannemer of ambtenaar werkt en oordeelt aan de hand van eigen interpretaties’.
Hout in buitenklimaat
De vernieuwde URL Timmerwerk betreft alleen hout in zoals wordt genoemd buitenklimaat; ramen, deuren en kozijnen. Daarnaast wordt aandacht besteed aan fijn timmerwerk zoals betimmeringen en trappen. Voor het constructief gebruikte hout in een monument, waaronder balklagen, gebinten, spanten en houten wanden, komt ter zijner tijd een aparte URL.
De indeling van de vernieuwde URL sluit zoveel mogelijk aan bij de Stabu-bestekssystematiek. Inhoudelijk loopt de vernieuwing van de URL mee met de kennisontwikkeling binnen de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE).
De VTR werkt bij het vernieuwen van de URL niet alleen samen met de Stabu en de RCE, maar ook met de Stichting Keuringsbureau Hout (SKH), KIWA en enkele restauratietimmerbedrijven, architecten en aannemers. Naar verwachting wordt het ontwerp van de vernieuwde URL in november 2013 op www.stichtingERM.nl gepubliceerd voor inspraak. De definitieve versie zal dan begin 2014 beschikbaar zijn.