Monumentenadvies: een goed begin is het halve werk

Monumentenadviesbureaus vervullen een belangrijke ondersteunende rol voor architecten, aannemers en hun opdrachtgevers bij het restaureren van monumenten. Kennis en ervaring zijn daarbij essentieel. Maar ook: duidelijkheid over wat een goed advies zou moeten bevatten.

De wens om deze monumentenadvies verder te professionaliseren heeft geleid tot het uitgeven van het certificaat Erkend Monumenten Adviesbureau. Dit, en de bijbehorende Module Bouwtechnisch Advies, verschaft meer duidelijkheid over de eisen die aan adviesbureaus en hun werkzaamheden kunnen worden gesteld.  
De stichting ERM heeft, in nauwe samenwerking met de direct betrokkenen verenigd in de Vereniging Adviesbureaus Monumenten (VAM) en met Hobéon een richtlijn voor advieswerk bij monumentenzorg opgesteld, de Beoordelingsrichtlijn Erkend Monumenten Adviesbureau (BRL EMA).
Klik hier voor de documenten (deze zijn gratis te downloaden).

Certificering monumentenadviesbureaus mogelijk

De BRL EMA maakt het vanaf 1 januari 2014 mogelijk het werk van adviesbureaus te professionaliseren op bedrijfskundig en restauratie-inhoudelijk niveau. Tegelijk bevordert deze professionaliseringslag kwalitatieve en hoogwaardige restauraties en instandhoudingsprojecten binnen de monumentenzorg. Een op basis van de BRL gecertificeerd bureau kan zich beter profileren. Verwacht wordt dat nog voor de zomer 2014 de eerste bureaus hun certificaat voor de BRL EMA zullen behalen. 

Kennis voorop

De monumentenadviesbureaus zijn enthousiast over de nieuwe regeling. In de woorden van Martijn van der Steen van restauratie-advies en begeleidingsbureau RAB, nauw betrokken bij de totstandkoming van de regeling: ‘Het doel is het garanderen en bevorderen van de kwaliteit in de voorbereiding en uitvoering van restauraties en bij onderhoud van monumenten. Door middel van een onafhankelijke toets wordt de kennis, kunde en kwaliteit van de gecertificeerde bureaus gewaarborgd, waardoor het voor opdrachtgevers een meerwaarde heeft gecertificeerde bureaus in te schakelen. Aan de kennis van de restauratiemethodiek hoeft bij dergelijke partijen immers niet te worden getwijfeld.’

Restauratieladder: praktische uitgangspunten voor het ontwerpen en uitwerken

Een belangrijke eis voor certificering is het onderschrijven van een aantal ethische uitgangspunten die ontleend zijn aan het Charter van Venetië. Zij geconcretiseerd in een ‘restauratieladder’. Zo wordt een gecertificeerd monumentenadviesbureau geacht allereerst aandacht te besteden aan de waardenstelling, door gekwalificeerde in- of externe medewerkers. Van de daarop gebaseerde ingreep wordt verwacht dat ‘de omvang zo veel als noodzakelijk, en zo beperkt als mogelijk’ is. En ook dat deze degelijk is, om opnieuw ingrijpen te voorkomen of zo lang mogelijk uit te stellen. 

Restauratieladder

In deze hiërarchie (restauratieladder) gaan conserveren, onderhoud en repareren voor vernieuwen. Het materiaal is immers de fysieke drager van de historische waarde. Als conserveren of onderhoud onvoldoende is, gaat men over tot repareren. Indien onderdelen niet meer gerepareerd kunnen worden gaat men over tot vernieuwen. Uiteraard is dit een voorkeursvolgorde, de praktijk kan het nodig maken om andere keuzes te maken. 

Vaktechnische modules

Om aan de grote variëteit aan specialismen en producten binnen de monumentenadviesbureaus recht te doen wordt per vakdiscipline een module uitgewerkt. Hierin staan de belangrijkste eisen aan het advies opgesomd. De eerste module,  voor bouwtechnisch advies, is al gereed en later dit jaar komt er een module voor molenadvies. Deze flexibele opzet leent zich in de toekomst ook voor andere soorten advies, bijvoorbeeld duurzaamheid bij monumentenzorg. 

Klik hier voor de BRL en overige documenten.