Reacties gevraagd op wijzigingen richtlijn Bouwkundig advies
Geen restauratie zonder stap naar verduurzaming, geen onderhoud zonder visie op de langere termijn. En hoe omgaan met te veel of te weinig water rondom de kwetsbare funderingen? Wat is de balans tussen constructie-veiligheid en historische waarden? De ontwerp-URL 2001 biedt een praktijkgericht handvat. Reactie op het ontwerp is mogelijk tot 3 februari 2019.
Waarom een nieuwe versie URL 2001
De complexiteit van voorbereiding van het werk aan monumenten is enorm toegenomen en daarmee ook de verwachtingen over het advies. De voorbereiding op functie-aanpassing is vaak al ingewikkeld genoeg, maar tegenwoordig stelt ook het klimaatbeleid eisen aan monumenten. De Routekaart Verduurzaming Monumenten zet ook voor monumenten in op beperking van het energieverbruik. De droge zomer maakt opnieuw duidelijk hoe kwetsbaar funderingen kunnen zijn voor wijzigingen in de grondwaterstand. Volop vragen dus, maar voor belangrijke onderwerpen, zoals duurzaamheid, constructie-veiligheid en bemalingen zijn er geen inhoudelijke afspraken die afgestemd zijn op monumenten. Welke aspecten worden mee genomen en welke niet? Wat moet een goede monumenten-adviseur weten en waar mag hij leunen op de expertise van een ander? De nieuwe versie van URL 2001 Bouwkundig Advies beoogt die leemtes in te vullen.
Spilfunctie
De URL 2001 vervult daarbij een spilfunctie in de technisch voorbereiding. Er is afgezien van het opstellen van aparte richtlijnen voor allerlei verschillende onderwerpen (dus geen aparte richtlijn voor bijvoorbeeld duurzaamheid bij monumenten).
Wat verandert er?
In formele zin gaat het om een wijziging van de bestaande richtlijn 2001 Bouwkundig Advies. Het document is echter vrijwel geheel herschreven. De oorspronkelijk volledig procesmatige opzet van de richtlijn is vervangen door een richtlijn die het zorgvuldige werkproces beschrijft, maar nu ook inhoudelijke aanwijzingen bevat over allerlei onderwerpen. De hoofdonderwerpen zijn:
- Ingrepen, bijvoorbeeld in verband met restauratie of herbestemming
- Instandhoudingsplannen (MJOP’s)
- Schade-advies (brand, water, natuur, vandalisme, diefstal)
- Duurzaamheidsadvies (in de betekenis van energieprestatie).
De bouwkundig adviseur komt in aanraking met veel andere onderzoeken die hij op relevantie voor het project moet inschatten en vervolgens inhoudelijk inpassen. De URL maakt dit concreet door deze onderwerpen in overzichtelijke tabellen te presenteren en te koppelen aan inhoudelijke eisen. Er wordt daarbij zo veel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande richtlijnen. In een apart hoofdstuk is concreet ingevuld wat de monumenten-adviseur moet weten en kunnen.
Voorziening
Voor diverse onderwerpen waar geen voor monumenten passende richtlijn beschikbaar is, vult de URL 2001 dit in. Het betreft:
- Schadeadvies: hoe beschermen we erfgoed tegen de gevolgen van brand, water, natuur, vandalisme
- Duurzaamheidsadvies: welke aspecten moet in beeld zijn voor een goed en gericht advies over de verduurzaming van het gebouw. Dit deel van URL 2001 is mede gebaseerd op de internationale norm voor duurzaamheidsadvies bij monumenten, de NEN-EN 16883
- Samenhang tussen constructie-veiligheid en de bescherming van erfgoed
- Een tweetal bijlagen is nu nog niet gereed. Deze zullen later worden toegevoegd:
- Samenhang tussen constructie-veiligheid en de bescherming van erfgoed in het bevingsgebied in Groningen
- Bemalingen in de buurt van monumenten: hoe bescherm je een monument tegen de nadelige effecten van het onttrekken van grondwater in de buurt van oude (in de meeste gevallen kwetsbare) funderingen?
De naam ‘module’ verdwijnt: deze richtlijn voor advies heet voortaan eenvoudigweg ook ‘URL’.
Afbakening
De richtlijn beschrijft de werkzaamheden in het kader van bouwkundig advies bij het onderhoud en de restauratie van monumenten en beeldbepalende gebouwen en objecten in beschermde gezichten. Onder bouwkundig advies wordt verstaan het realiseren van technisch herstel. Hiervoor het doen van onderzoek en het leveren bouwkundige adviezen, die afhankelijk van de complexiteit onderbouwd worden door adviezen van andere vakdisciplines. Verder wordt onder bouwkundig advies verstaan de begeleiding van de uitvoering en adviezen voor de instandhouding van monumenten en cultuurhistorisch waardevolle objecten en gebouwen. De URL 2001 gaat niet in op de restauratievisie of het ontwerp; dit wordt beschreven in de in 2019 te verschijnen URL 1001 voor architecten. Ook gebouwinspecties worden niet in URL 2001 behandeld; die staan in de nieuwe URL 2005 Gebouwinspecties.
Certificering
Bedrijven die aantoonbaar beschikken over de kennis en ervaring die nodig is om goed bouwkundig advies te geven kunnen zich laten certificeren. Zij moeten dan voldoen aan de eisen van de URL en de BRL 2000 Erkend Monumenten Adviesbureaus. Voor een overzicht van bedrijven die voldoen aan de huidige versie van URL 2001 klik hier.
Reageren op de ontwerp-uitvoeringsrichtlijn?
ERM is benieuwd naar uw mening, tips en wensen en stelt uw reactie zeer op prijs. U kunt tot 3 februari 2019 reageren op de ontwerp-uitvoeringsrichtlijn door een mail te sturen naar secretariaat@stichtingERM.nl. Als u dit reactieformulier gebruikt voor het indienen van uw reactie maakt u het uzelf en ons gemakkelijker.
De begeleidingscommissie en het CCvD Restauratiekwaliteit betrekken uw reactie bij het vaststellen van de definitieve versie van de richtlijn. Uiteraard zal ERM u over de conclusies informeren.
