Richtlijnen vormen basis voor erfgoedopleidingen
‘Al onze opleidingen bij het Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen (NCE) en de cursussen bij het Nationaal Restauratie Centrum (NRC) gebruiken de betreffende Uitvoeringsrichtlijn als basis voor de lesstof. Ik zie daarop toe, naast mijn zorg voor de onderlinge samenhang van de opleidingen en de cursussen, het respect hebben voor elkaars vakdiscipline’. Dat vertelt Klaas Boeder, die de kwaliteit van de opleidingen binnen het NCE en NRC bewaakt. ‘Het gaat goed, er is een hecht stelsel in ontwikkeling van gekwalificeerde opleidingen en cursussen, in samenhang met de richtlijnen’. Maar zorgen heeft hij ook: ‘de animo voor het vakgebied moet groter’.
Klaas Boeder: ‘Er is een hecht stelsel in ontwikkeling van gekwalificeerde opleidingen en cursussen in samenhang met de uitvoeringsrichtlijnen’ - bron: eigen foto
Opleidingen voor erfgoedprofessionals
Het Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen (NCE) beheert en ontwikkelt opleidingen voor erfgoedprofessionals. Het NCE werkt daarbij nauw samen met de restauratiebranche, het onderwijs, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en stichting ERM, om voor zo veel mogelijk restauratiedisciplines goede opleidingen te ontwikkelen, die aansluiten bij de behoefte van de restauratiesector en de arbeidsmarkt. Het NCE is lid van de Nederlandse Raad voor Training en Opleiding (NRTO) en doorloopt op dit moment de procedure om het NRTO-keurmerk te verkrijgen. Dat geeft de studenten van alle NCE-opleidingen zekerheid rond algemene voorwaarden, een gedragscode en een gedegen klachtenregeling. Het NCE biedt opleidingen aan, zoals tot Specialist Restauratie Timmeren, Specialist Restauratie Metselen en Professional Restauratie. Daarnaast is een omvangrijk pakket aan cursussen te volgen bij bijvoorbeeld het Nationaal Restauratie Centrum, de ErfgoedAcademie, het Gelders Restauratie Centrum, de Hogeschool voor Arnhem en Nijmegen en het RIBO.
Naadloze aansluiting tussen richtlijnen en onderwijs
Bij de ontwikkeling van een opleiding speelt de voor het vakgebied betreffende ERM Uitvoeringsrichtlijn een belangrijke rol, aldus Klaas Boeder, kwaliteitsbewaker binnen NCE. ‘Neem bijvoorbeeld de ontwikkeling van de opleiding onderhoudsschilderwerk aan monumenten. Die sluit naadloos aan op de URL 4009. Die aansluiting garandeert namelijk dat de kwalificatie van de student straks spoort met de eisen die aan het werk in de URL worden gesteld. En dat niet alleen, met de opleidingen werken we er ook aan dat binnen al die gebieden bij de vaklieden de betreffende URL tussen de oren zit, en blijft zitten. De verpersoonlijking dus van hoofdstuk 5 van elke URL, die gaat over kennis en ervaring’.
Daarnaast besteedt hij veel zorg aan afstemming tussen de verschillende opleidingen, in casu de verschillende vakdisciplines. ‘Ik wil dat een timmerman respect heeft voor de inzet en het werk van een rietdekker, wanneer dat nodig is’.
Belangstelling voor het ambachtswerk
Enige zorg heeft Klaas Boeder over de instroom van studenten. Voor de NCE-opleidingen zijn minimaal zo’n 14 of 15 studenten vereist, Het zijn opleidingen waarvoor geen overheidsgeld beschikbaar wordt gesteld als er geen generieke vakken worden gedoceerd. Doorgaans zijn het zij-instromers, waarbij de werkgever de kosten voor zijn rekening moet nemen. ‘Het valt niet altijd mee om voldoende studenten bijeen te halen. De belangstelling voor het vakgebied mag best groter. Daarom maken we nu ook slagen richting bijvoorbeeld de VMBO’s en basisscholen, want het restauratieambacht in de volle breedte heeft vakmensen keihard nodig’.
Persoonlijk vakmanschap
Om het restauratieambacht iets extra aantrekkelijks te geven is het NCE in 2018 gestart met een pilot: het Restauratieportfolio. Een elektronisch portfolio, waarmee de restauratievakman/-vrouw alles kan vastleggen wat van belang is om zijn of haar vakmanschap zichtbaar te maken. ‘Een mooie waardering voor persoonlijk vakmanschap’, noemt Klaas Boeder dit. ‘Met foto’s, beschrijvingen van werken, referenties en een overzicht van diploma’s en certificaten op de smartphone kan hij opdrachtgevers laten zien welke vaardigheden hij in huis heeft.’