Restauratie zinken dak Sint Louis Kapel
De bitumen dakbedekking is verwijderd en vervangen door een nieuwe zinken afdeklaag, waarbij de onderdelen, versieringen en ornamenten zoveel mogelijk in de oorspronkelijk staat zijn teruggebracht. De oorspronkelijke uitstraling van de neo-barokke kapel in het Brabantse Oudenbosch is volledig hersteld.
De in oude staat gerestaureerde daken van Saint Louis Kapel Oudenbosch - foto JVK Daken
Kapel van Saint Louis
Het in 1889 geplaatste dak op de uit 1855 daterende kapel van het vroegere instituut Saint Louis kon zijn beschermende functie niet meer waarmaken. Houtrot, afgebladderde verflagen en vergane materialen – en dan waren er ook nog veel van de originele zinken bedekking en ornamenten verloren gegaan.
Directeur Jurgen van Keulen van JVK Ambachtelijke dakbedekkingen spreekt van het mooiste en vakkundigste restauratieproject. ‘Dit is zéér specialistisch werk met een hoge moeilijkheidsgraad en heel erg uniek’. Hij noemt onder andere de detailleringen in het zinkwerk, ‘die zijn extreem te noemen. Bepaalde onderdelen zijn zeer bewerkelijk, zoals de sierlijstovergang van de tamboer naar de koepel met veel detailleringen, op elke kop twaalfzijdig in verstek per rug. Maar ook de geforceerde zinken (voet)lijsten van de lantaarn op de koepel, de 36 zinken ossenogen – ronde of ovalen dakramen –, het ronde dak, het beverstaarten dak en de tapse zinken banen op het dak van de absis’. Van Keulen hecht eraan het belang van de uitvoeringsrichtlijnen, in dit geval de URL 4011 ‘Metalen daken en goten bij monumenten’ te benoemen en het bijbehorende certificaat, ‘omdat zij bevestigen waar wij voor staan: kwaliteit en professionaliteit, maar bijvoorbeeld ook duurzaamheid als ook aandacht voor opleidingen en jonge, nieuwe vakmensen’.
Kleurhistorisch onderzoek
Voordat met de werkzaamheden werd gestart zijn de oude authentieke details bestudeerd en de oorspronkelijke kleuren via kleurhistorisch onderzoek vastgesteld, aldus Van Keulen. ‘Bij de restauratie van de koepel zijn de zinken basementen met kolomvoeten vervangen en de originele kleuren teruggebracht. Bij het schipdak werd het dakbeschot en de kapconstructie hersteld. Vervolgens een nieuwe zinken felsbekleding aangebracht. Ook de beelden bij het schipdak werden waar nodig gerestaureerd. De verflaag is verwijderd en opnieuw aangebracht’. Bij de abcessen, achterin de kapel, is het dakbeschot eveneens hersteld. Van Keulen vervolgt: ‘De gietijzeren goten zijn gerestaureerd en teruggeplaatst en ook hier is het dak voorzien van zink. Bij de voorgevel van de kapel hebben we de in de jaren ’80 aangebrachte surfcoat verwijderd. Daarmee kwamen met de oude verflaag ook de oorspronkelijke kleuren tevoorschijn’. Zie het infoblad voor informatie over de URL 2004 Kleurhistorisch onderzoek.
Vak met toekomst
‘In de restauratie blijft het ambachtelijk werk het belangrijkste facet, zegt Jurgen van Keulen. ‘Het is puur handwerk, seriematig werk is nu eenmaal onmogelijk bij monumenten’. Helaas maakt dat het werk er niet sexyer op, constateert hij. ‘Nog altijd wil iedereen een hogeschool opleiding volgen om daarna in het pak te kunnen lopen. De belangstelling voor het ambachtsvak is immer tanende, terwijl het gaat om de ingenieurs van de toekomst!’
Zoals gezegd hecht hij aan het opleiden van jonge vakmensen, mede waarom hij een eigen opleidingscentrum heeft opgezet, waar cursussen in zink-, koper-, lood- en leidekkerstechnieken worden gegeven. Met veel praktijkmogelijkheden en ten dienste van het theoretische gedeelte een omvangrijke bibliotheek. In dit DAE (Dak Ambacht Educatie) in de vestiging in Ossendrecht staan alle mogelijke miniatuurdaken en detailopstellingen om gericht opgeleid te worden – of kennis en inzicht te krijgen in het werk van dakbedekkingen. ‘Het is een aanvulling,’ zegt directeur Jurgen van Keulen, ‘op wat in de praktijk natuurlijk het beste is te leren. Daartoe werken we zoveel mogelijk in een meester-gezel relatie, dus twee man op de bus om de kennis en kunde van de een te kunnen overdragen op de ander.’