Onderzoek naar belang ERM-keurmerk
Het Economisch Instituut voor de Bouw heeft in opdracht van de stichting ERM onderzoek gedaan naar het belang van het ERM-keurmerk bij de aanbesteding, gunning en uitvoering van restauratiewerken. Het rapport is af en toont een aantal belangrijke zaken. Zo zijn bedrijven die restauraties uitvoeren aan monumentale complexen en in het bezit zijn van een ERM-keurmerk, niet duurder dan bedrijven zonder keurmerk. Daarmee is een hardnekkig misverstand, dat certificaten de prijs van restauratiewerkzaamheden zouden opdrijven, uit de wereld.
Er werden elf grote professionele opdrachtgevers bevraagd, waaronder provincies, gemeenten en corporaties, over de ervaringen met restauratiebedrijven met en zonder ERM-keurmerk. Dat leverde in totaal 22 meervoudig aanbestede restauratiewerken op die zijn onderzocht. Daarnaast werden er twee bijeenkomsten gehouden om het onderzoek te bespreken.
De onderzoekers concludeerden onder meer dat bij de aanbestedingen professionele opdrachtgevers in de meeste gevallen als eis dat het werk moet voldoen aan de ERM-uitvoeringsrichtlijnen die voor de verschillende typen restauratiewerken gelden.
De meeste professionele opdrachtgevers hanteren daarnaast het ERM-keurmerk als eis bij de selectie van mogelijke opdrachtnemers in het aanbestedingstraject. Door op keurmerk te selecteren, verzekeren zij zichzelf ervan dat het werk naar behoren wordt uitgevoerd. Echter, selectie op alleen het keurmerk is niet in alle gevallen mogelijk of gewenst.
Kosten
“Uit het onderzoek blijkt dat – als geëist wordt dat het werk wordt uitgevoerd volgens ERM-richtlijnen – de biedingen van ERM-erkende bedrijven bij restauratiewerken niet structureel hoger liggen dan die van niet-erkende bedrijven. Weliswaar liggen de kosten van restauratiewerken beduidend hoger dan bij reguliere werken, maar dit verschil hangt in sterke mate af van de eisen in de uitvoeringsrichtlijnen”, aldus Martin Koning, senior-onderzoeker bij het EIB.
Martin Koning, EIB
Naast dat ERM-gecertificeerde bedrijven de opdrachtgevers in de praktijk de garantie bieden dat het werk volgens de restauratieladder en de uitvoeringsrichtlijnen wordt uitgevoerd, zien opdrachtgevers ook als belangrijk voordeel dat zij door deze bedrijven voor een deel worden ontzorgd.
Aan het voeren van het ERM-keurmerk zijn voor een bedrijf kosten verbonden. Tegenover deze kosten staat het voordeel dat zij hiermee vaker toegang krijgen tot opdrachten en daarmee meer omzet kunnen behalen. De gecertificeerde bedrijven geven aan dat de kosten en voordelen goed met elkaar in verhouding staan. Dit kunnen naast Rijksmonumenten ook provinciale of gemeentelijke monumenten zijn.
Andere factoren, zoals kwaliteit spelen ook een rol. “Het gaat dan vaak om de esthetische kwaliteit van het werk, maar ook om de uitvoering van het werk of de sociale waarde van een bedrijf. Uit de resultaten van 22 aanbestede restauratieprojecten blijkt dat in een kwart van de gevallen de opdracht niet aan het bedrijf met de laagste prijs is gegund, maar gaven andere aspecten de doorslag”, stelt Koning. Over de kwaliteit van het werk was overigens algemene tevredenheid.
De combinatie van voorselectie van bedrijven op basis van het ERM-keurmerk en het ontbreken van substantiële prijsverschillen in de biedingen tussen wel- of niet-gecertificeerde bedrijven zorgt ervoor dat in de praktijk de meeste werken van professionele opdrachtgevers eerder aan bedrijven met een ERM-keurmerk worden gegund.
Uitvoering van opdrachten en ERM-uitvoeringsrichtlijnen
Bij de aanbesteding van werken hanteren professionele opdrachtgevers in de meeste gevallen als eis dat het werk moet voldoen aan de specifieke ERM-uitvoeringsrichtlijnen die voor de verschillende typen restauratiewerken gelden. Dit verplicht restauratiebedrijven dat als zij het werk aannemen, zij ook volgens deze richtlijnen moeten werken. Deze richtlijnen laten bedrijven vanuit bepaalde uitgangspunten werken: het werk moet zo beperkt mogelijk in omvang, passend binnen het bestaande werk, herbehandelbaar en waar mogelijk omkeerbaar zijn.**
Op deze uitgangspunten is de restauratieladder gebaseerd. Er wordt voorkeur gegeven aan conservatie en onderhoud, gevolgd door reparatie. Wanneer dit niet mogelijk is, zal vernieuwing moeten plaatsvinden, waarbij eerst het werk gekopieerd moet worden; anders wordt het geïmiteerd of verbeterd. Vanuit de uitgangspunten en de restauratieladder kunnen opdrachtgevers de bedrijven erop afrekenen als zij deze niet volgen. De opdrachtgevers zien de uitvoeringsrichtlijnen als het belangrijkste middel bij aanbesteding om een minimale benodigde kwaliteit van het uitgevoerde werk te kunnen borgen.
Klik hier voor het volledige onderzoek