Met mix van maatregelen zet ’s-Hertogenbosch in op goede restauraties

‘Door te onderbouwen, te overtuigen en te onderhandelen streven we naar kwalitatief goede restauraties. Met een mix van beleid, kennis, communicatie en begeleiding borgen we het beheer en onderhoud van ons cultureel erfgoed’, vertelt Annalies de Graaf van de afdeling erfgoed van ’s-Hertogenbosch.

Annalies de Graaf – eigen foto

Leven in ‘ontugt’
Van een bijzondere ontdekking in de zomer van 2020 door archeologen bij een opgraving aan de Weversplaats, een gedetailleerd inkijkje in het dagelijks leven in ‘ontugt’, tot een verhaal over het sheddakencomplex van Interpharm – de website staat vol met verhalen. ‘Omdat in onze afdeling alle erfgoeddisciplines zijn ondergebracht vertellen wij niet alleen de verhalen over de ‘stenen’, maar ook over hoe het leven was in de stad en wie er woonden. We delen dit actief via onze website en sociale media om een zo groot mogelijk draagvlak te creëren voor ons cultureel erfgoed. En dat werpt zijn vruchten af’, vertelt Annalies de Graaf. ‘Samen met de vele uitgevoerde projecten in de stad heeft dit door de jaren heen zeker bijgedragen aan een groter draagvlak voor het behoud van de cultuurhistorische waarden. Ook intern helpt dat bij de beleidsvorming en dat zie je bijvoorbeeld terug in de bestemmingsplannen. Zo mag in de historische binnenstad een woonruimte niet onder een minimale afmeting komen. Dat dient meerdere doelen. Het gaat om de leefbaarheid, dat een bestaand pand niet wordt volgestopt met kleine appartementen, en het komt een monumentaal pand ook ten goede, op deze manier wordt het minder aangetast’.

Juridische borging
Als basis liggen er dus diverse beleidsnotities, een erfgoedverordening, welstandnota etc., licht Annalies de Graaf toe. ‘Deze gemeentelijke documenten zorgen bij elkaar voor voldoende juridische borging. Dat geeft duidelijkheid en is richting initiatiefnemers van belang, maar het helpt ook voor het begrip in de interne organisatie en draagvlak bij het bestuur. Naast het beleid is het verstrekken van informatie van groot belang. Daarom proberen we altijd bij elk initiatief voor een verbouwing of restauratie vanaf het allereerste begin betrokken te zijn. Ruim voor een aanvraag voor een omgevingsvergunning wordt ingediend, om inzicht te geven in het unieke verhaal van het pand. Dat verleidt vaak de initiatiefnemer, wanneer nodig, om tot meer inspanning bereid te zijn, meer zorg te hebben, meer te investeren en meer aandacht te geven aan authentieke details’.

Nauwe betrokkenheid
‘Bij het gehele proces, dus van eerste gesprek tot en met uitvoering blijven we nauw betrokken’, gaat zij verder. We houden zicht op de wijze van uitvoering, de materiaalkeuze, uitwerking van details, we adviseren daarin. We hebben daarvoor de kennis in huis, onder meer dankzij de richtlijnen van ERM. Veelal via mondelinge advisering, dat werkt voor particulieren vaak beter, we kunnen het dan goed uitleggen, specifiek voor hun pand. En we hebben natuurlijk veel contact met de uitvoerenden, architecten en aannemers’.
‘Ook met onze restauratiesubsidie hebben we een instrument om de kwaliteit te borgen. We volgen of datgene wordt uitgevoerd wat in de aanvraag is vastgelegd. Pas na een kwalitatieve beoordeling wordt de subsidie uitgekeerd’. Al met al een intensief traject dus. ‘Klopt, en zeker wanneer de plannen complex zijn. De restauratie van Huis van Bosch bijvoorbeeld, betekende voor ons wekelijks overleg op de steiger. Uiteraard is er een belangrijke rol voor de gemeentelijke adviescommissie. Over het algemeen wordt deze nauwe betrokkenheid en het leveren van onze vakkennis gewaardeerd in de stad. Een initiatiefnemer is misschien niet altijd meteen blij, maar ziet uiteindelijk wel het mooie resultaat. Zoals bijvoorbeeld bij de restauratie en het herstel van een winkelpui waar de connectie met de bovengelegen verdiepingen weer wordt hersteld.’