Meer aandacht nodig voor historische parketvloeren bij verduurzaming

Ze heeft historisch parket de container in zien gaan omdat er vooraf niet goed is nagedacht over verduurzaming. Niet omdat parket en verduurzaming niet samengaan, maar omdat er verkeerde keuzes zijn gemaakt. Saar Berks van het gelijknamige Vloerenatelier pleit voor meer kennis over historische parketvloeren.


Saar Berks werkt sinds 2016 als zelfstandige in haar eigen Vloerenatelier - eigen foto

Saar Berks ziet het aantal aanvragen over verduurzaming toenemen. Al sinds 2016 houdt zij zich als zelfstandige bezig met de magie van de haar zo geliefde houten vloeren, en dan het liefste met de historische varianten. Systematisch benoemt ze het verschil: “Moderne en historische parketvloeren verschillen in een aantal zaken van elkaar. Historische vloeren zijn door en door massief hout, vaak tussen de 1 en 2,3 cm dik. Moderne parketvloeren zijn voorzien van een houten toplaag van tot – als je een mooie hebt – 9 mm dik, die zijn geplaatst op een onderkant van goedkoper hout. Historisch parket is blind genageld of op punten met dierlijke lijm gelijmd, en kan altijd verwijderd worden. Modern parket is over het volle vlak met moderne lijm verlijmd. Daarmee samenhangend en heel belangrijk: modern parket is goed te gebruiken met vloerverwarming, terwijl bij historisch parket dit onderzocht moet worden.”

Modern en historisch parket
Juist het feit dat modern parket goed samengaat met vloerverwarming blijkt in toenemende mate een probleem voor het historische parket. “Vanuit de parketbranche wordt volop geadverteerd met het feit dat de parketvloer prima over vloerverwarming gebruikt kan worden. Dat klopt voor modern parket. Bovendien overwegen steeds meer mensen vanwege de energietransitie vloerverwarming, omdat dit beter samengaat met een warmtepomp. Bij historische parketvloeren komt er echter meer kijken en kan dit niet vanzelfsprekend gebruikt worden met vloerverwarming”, zo legt Berks uit.

Het draait daarbij allemaal om het vochtgehalte van een historische parketvloer. “De vloeren zijn vaak 100 jaar oud. Er waren in die tijd wel technieken om de vloer vooraf te drogen, maar verschillende fabrikanten deden dat in meer of mindere mate. Tegenwoordig is het vochtpercentage van een moderne parketvloer vanuit de fabriek maximaal 7 tot 9 procent, terwijl dat voor historisch parket hoger was, eerder 12 tot 14%. Door de centrale verwarming kunnen houten interieur elementen langzaam terug gedroogd zijn tot circa 11%”, vervolgt Berks.
“Als dan vloerverwarming onder een relatief vochtige parketvloer wordt geplaatst, gaat de vloer drogen en het hout krimpen. Er ontstaan kieren en scheuren en soms werkt het parket zich omhoog, dan is de vloer vernield.”

Vochtpercentage
Dat gebeurt niet bij alle historische parketvloeren, maar het kán wel. “Daarom is het van groot belang om vooraf het vochtpercentage te meten, voordat er gekozen wordt voor vloerverwarming. Is het vochtpercentage boven de 9 procent? Dan zou ik niet aan vloerverwarming beginnen. Ook is het goed te kijken naar de ondervloer en de vloerbalken. Is het percentage vocht in de balken boven de 20 procent? Dan is er waarschijnlijk sprake van een vochtprobleem, want bij normaal gebruik van een huis drogen ook de balken en kelder en zou dat percentage lager moeten zijn.”

Saar Berks: “Daarnaast is het zo dat als een historisch parket op vloerverwarming toegepast wordt, er een moderne volle verlijming nodig is om luchtkamers en warmteverlies te voorkomen. Concreet betekent dit dat historisch parket nooit meer zonder schade verwijderd kan worden.”

Op de vraag hoe er meer aandacht kan worden besteed aan dit probleem, antwoordt ze: “Ik werk volgens de ERM-richtlijn Historisch parket (URL 4013). Sterker nog, ik ben betrokken geweest bij de totstandkoming daarvan in 2016. Toen wisten we nog niet wat er allemaal zou gaan veranderen door de verduurzaming. Er is niks over opgenomen. Wat mij betreft zou het goed zijn dat in de URL op te nemen.” Meer nog pleit Saar Berks voor bewustwording bij eigenaren van oude huizen met historisch parket. “Ik zou graag de informatie van ERM over dit punt aangepast zien, want het begint bij de klant die de keuze moet maken over het wel of niet toepassen van vloerverwarming.”
Dat zijn aanpassingen die ondertussen door ERM in gang zijn gezet, samen met Berks. “Het is maatwerk, en soms is het verstandig om in een huis geen vloerverwarming toe te passen en daarmee te kiezen voor het behoud van historische parket. Dat is beter dat vooraf duidelijk te hebben. Ik heb helaas vanwege verkeerde verduurzaming historische parketvloeren zien sneuvelen.”

Informatie over
groen erfgoed
Toezicht op
monumenten
Projectaanpak
restauratie
Richtlijnen
verduurzaming
Restauratoren
Register

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM)
Bezoekadres: Utrechtseweg 12, Amersfoort. Postadres: Postbus 420, 2800 AK Gouda. Tel: 085 - 486 24 80