Historisch schilderwerk praktisch uitgewerkt

Voor het eerst is er een duidelijke omschrijving van de eisen aan historisch schilderwerk, inclusief de zgn bijzondere technieken. Het ontwerp van de uitvoeringsrichtlijn (URL) Historisch Schilderwerk ligt ter inzage tot 15 mei . Het is een herziening van de nu al geldende Erkenningsregeling Restauratieschilders. De nieuwe URL sluit helemaal aan bij de nieuwe vorm en inhoud van uitvoeringsrichtlijnen zoals die inmiddels ook zijn vastgesteld voor andere vakgebieden.

Monumentaal schilderwerk en bijzondere technieken
Een breed samengestelde begeleidingscommissie van restauratieschilders, opdrachtgevers, onderwijs-instelling, RCE, gemeente, monumentenwacht en de stichting ERM is er in geslaagd om in een uitvoeringsrichtlijn niet alleen de finesses van ‘gewoon’ schilderwerk aan monumentale gebouwen te beschrijven, maar ook de zogenoemde ‘bijzondere technieken’ die het historisch schilderwerk tot zo’n fascinerend vakgebied maken. Bijzondere technieken zijn bijvoorbeeld hout- en marmerimitatietechnieken, sjabloneren, tamponneren, patineren, dop- en kloptechniek. Maar ook het gebruik van de wikkeltechniek, het letterzetten en bieswerk, het herstellen van ornamenten en heraldische motieven, polychrome decoraties, het aanbrengen van bladmetalen (vergulden en polimentvergulden). Van al deze werkzaamheden zijn de eisen aan de ondergrond, de werkzaamheden en de te gebruiken materialen beschreven.

Waarom een update van de huidige Erkenningsregeling?
Er waren verschillende aanleidingen voor het herzien van de huidige regeling:
• Een goede beschrijving van historisch schilderwerk en met name de bijzondere technieken ontbreekt grotendeels. Dat is lastig voor een werkzaamheid die zo frequent voorkomt.
• Afstemming van werkzaamheden van schilders op die van restauratoren en kleuronderzoekers
• Vereenvoudiging: de nieuwe URL sluit aan op de BRL 4000 ‘Onderhoud en Restauratie van monumenten’. Dat betekent dat de nu bestaande aparte erkenningsregeling BRL voor schilderwerk kan vervallen. Dat is overzichtelijker.
• Aansluiting bij de nieuwe bestekssystematiek en daarmee optimaal gebruiksgemak voor bestekschrijvers en opdrachtgevers
• Voldoen aan wijzigingen in de regelgeving: dit betreft met name de Europese Bouwproducten Verordening (CPR). Dat is een voorwaarde voor het gebruik van de uitvoeringsrichtlijn in het kader van aanbestedingen.

Restauratieladder
De eisen aan historisch schilderwerkwerk zijn technisch gezien vaak anders dan de eisen aan nieuw schilderwerk. In de ERM-richtlijnen spelen de ethische uitgangspunten van het Charter van Venetië een belangrijke rol. Deze worden vertaald in een ‘restauratieladder’. Om de opdrachtgever te adviseren in het maken van de juiste keuze, brengt deze ‘restauratieladder’ de hiërarchie van restauratie-categorieën in beeld.

In deze hiërarchie gaan conserveren, onderhoud en repareren vóór vernieuwen. Het materiaal is immers de fysieke drager van de historische waarde. Als conserveren of onderhoud onvoldoende is, gaat men over tot repareren. Indien onderdelen niet meer gerepareerd kunnen worden komt pas vernieuwen aan de orde. Uiteraard is dit een voorkeursvolgorde, de praktijk kan het nodig maken om andere keuzes te maken.

Klik hier voor meer informatie over de restauratieladder en uitvoeringsrichtlijnen.

Voorbereiding URL
De nieuwe URL is voorbereid door een begeleidingscommissie bestaande uit Walter de Koning (ERM; voorzitter), Hans Wolters, Gerrit Jan van Triest, Leo Scholten (restauratieschilders), Fulco de Vente (OnderhoudNL), Mariël Polman (RCE), Robin Zwaan (Leiden; toezicht), Claudia Versloot (Groningen; vergunningen), Alwin van Hees (Monumentenwacht Limburg), Marcel de Kroon (Geldersch Landschap en Kasteelen; opdrachtgever), Andre Dreteler (NV Bergkwartier; opdrachtgever), Maarten Delissen (Nimeto; onderwijs) en Arjen van der Drift (KIWA; certificerende instelling). Rob Crèvecoeur (Atelier Amati) trad op als rapporteur, voor de bijzondere technieken ondersteund door Gerard Scholten (Cibab Zwolle).

Vervolg
De uitvoeringsrichtlijn treedt naar verwachting 1 juli 2015 in werking en wordt vervolgens opgenomen in de Stabu-systematiek (BOUWBREED). Erkende schilderbedrijven hebben dan enige tijd om over te stappen naar de nieuwe regeling; de huidige erkenningsregeling vervalt naar verwachting per 1 juli 2016.

Reageren?
ERM is benieuwd naar uw mening, tips en wensen. U kunt reageren tot 15 mei 2015 door een mail te sturen naar secretariaat@stichtingERM.nl