Van kamer tot stad en van molen tot kathedraal

Een inspirerende uitdaging vond de begeleidingscommissie het: een richtlijn maken voor het werk van de restauratie-architect. Want hoe beschrijf je in een uitvoeringsrichtlijn zaken als creativiteit en regie? Na een aantal discussie-rondes en schrijfsessies is het gelukt. U kunt het resultaat hier inzien. Reactie is van harte welkom tot en met 20 oktober 2020.

Actualiseren en verder uitwerken
De huidige regeling voor restauratie-architecten, de GEAR, is aan een herziening toe. Het werkveld van de restauratie-architect is sinds het opstellen van de eerste versie van de GEAR in 2005, sterk veranderd. Het werkveld heeft uiteraard nog steeds als belangrijke component de restauratie. Maar de restauratie is steeds meer een onderdeel geworden van allerlei vormen van verbouwen: gebruiksverbetering, renovatie, herbestemming, herontwikkeling of transformatie. En dat met een diversiteit van gebouwd erfgoed: van kamer tot stad en van molen tot kathedraal. Daarin zijn onderwerpen als comfort, duurzaamheid, installatietechniek, brandveiligheid en toegankelijkheid van groot belang.

Om de eisen aan het werk van de restauratie-architect te actualiseren en te verdiepen wordt de GEAR vervangen door de combinatie van:

• BRL 1000: beoordelingsrichtlijn voor bureaukwaliteit (nieuwe versie van de certificeringsrichtlijn)
• URL 1001: uitvoeringsrichtlijn voor restauratievisie en ontwerp (nieuw document)
• URL 2001: uitvoeringsrichtlijn voor bouwkundig advies monumenten (bestaand document).

Uitvoeringsrichtlijn URL 1001 Restauratievisie en ontwerp
De nieuwe uitvoeringsrichtlijn URL 1001 beschrijft de werkzaamheden bij architectonisch advies voor de transformatie en restauratie van monumenten. Deze werkzaamheden zijn, naast objectief en technisch, ook subjectief en creatief van aard. Deze werkzaamheden zijn in hoofdlijnen gericht op:

• Het opstellen van een restauratievisie
• Het vervaardigen van een ontwerp voor aanpassing van het monument
• Het vanuit de visie begeleiden van het ontwerp in de uitvoering

De nieuwe uitvoeringsrichtlijn URL 1001 is gebouwd op vier pijlers: ethiek, kennis, restauratievisie en regie. Voor iedere pijler geeft de uitvoeringsrichtlijn een beschrijving en een set met eisen.
Ook is in 2011 de Wet op de architectentitel in werking getreden. Deze kent bescherming voor de titels architect, stedenbouwkundige, tuin- en landschapsarchitect en interieurarchitect, maar geen uitwerking voor de restauratie-architect. De URL houdt rekening met deze wet en beschrijft alleen de verbijzonderingen voor de restauratie-architect.

Reageren? Graag!
De nieuwe versie van de URL 1001 is opgesteld door een begeleidingscommissie met architecten, opdrachtgevers, overheden en andere direct betrokken. De Begeleidingscommissie en het CCvD Restauratiekwaliteit zijn benieuwd naar uw mening en horen graag uw reacties. U kunt reageren tot en met 20 oktober 2020 door een mail met uw opmerkingen te sturen naar secretariaat@stichtingERM.nl. Het is praktisch en duidelijk als u uw opmerkingen in deze tabel verwerkt, maar uiteraard zijn ook andere reacties van harte welkom.

Werken aan de toekomst van gebouwd erfgoed
Gebouwd erfgoed is niet statisch. Monumentale objecten zijn over lange tijd bezien zelfs continue in beweging om ze geschikt te houden voor hun economische en maatschappelijke functie. Het transformeren en restaureren van gebouwd erfgoed levert per definitie een spanningsveld tussen allerlei aspecten op. Hoe dit spanningsveld kan leiden tot een nieuwe toekomst voor het gebouwd erfgoed wordt uitgewerkt in een restauratievisie. De visie omvat uiteraard beide kanten van de opgave: behoud en vernieuwing. De visie brengt in beeld wat het spanningsveld in de opgave is en op welke wijze er tot het ingrijpen in het monument kan worden gekomen. Deze ingrepen moeten zich op passende wijze verhouden tot het monument, dit betekent dat deze aanpassingen de waarde van het monument voldoende ondersteunen en tegelijkertijd door hun ontwerpkwaliteit hieraan een nieuwe betekenisvolle tijdlaag toevoegen. In de verdere uitwerking (technisch ontwerp en realisatie) borgt de restauratie-architect het realiseren van het gekozen concept.