De historische baksteengevel doet het zo slecht nog niet

Historische baksteengevels isoleren beter dan moderne baksteengevels. Dat is een opvallende conclusie uit recent onderzoek dat zal worden gepresenteerd op het symposium op 20 november 2024 bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Voor het onderzoek werden veel bakstenen bekeken - foto: Nanette de Jong (RCE)

Het symposium ‘Energetische prestaties van massieve baksteengevels in woonhuismonumenten’ is het sluitstuk van het vierjarig onderzoek naar het thermisch en hygrisch gedrag van massief baksteenmetselwerk, gepresenteerd in het kader van het samenwerkingsverband ‘MonumentenKennis’.

“Hiermee is fase twee van MonumentenKennis afgerond”, zo vertelt Nanette de Jong, adviseur bouwkunde bij de Rijksdienst. “Het idee van het samenwerkingsverband is om met wetenschappelijk onderzoek te kijken naar actuele thema’s en vervolgens de brug naar de praktijk te slaan.” Sinds begin dit jaar is de site van MonumentenKennis ondergebracht bij Stichting ERM en wordt de samenwerking met ERM geïntensiveerd.

“In het buitenland was al eerder onderzoek gedaan naar de opbouw van historische gevels en de hogere isolatiewaarde dan moderne varianten. En dat onderzoek hebben we voor Nederlandse baksteengevels herhaald. Bij heel veel bij de ERM aangesloten restauratieaannemers hebben we oude bakstenen opgevraagd en onderzocht”, zo licht De Jong toe. “Uit onderzoek blijkt dat oude baksteengevels beter isoleren dan moderne varianten. In de onderzoeken werd een duidelijke correlatie gevonden tussen de dichtheid en de porositeit van de bakstenen, die dat verklaart. En dat vertaalt zich ook in hele gevels, al hebben we geen onderzoek naar andere geveldelen.”

“Interessant is ook dat uit het andere onderzoek naar isolatiemateriaal blijkt dat het erg uitmaakt bij historische gevels hoe het isolatiemateriaal is aangebracht. Zaken zoals keurig aftapen maken veel verschil. Dat wijst er ook op – belangrijk voor de ERM-achterban – dat de kwaliteit van de uitvoering belangrijk is”, zo vervolgt De Jong. “Daarnaast hebben we ook gemerkt dat in de software die voorspellingen maakt, er nog een slag te maken is met historische bakstenen. Als daar de juiste data wordt ingestopt, worden de voorspellingen ook betrouwbaarder.”

Symposium
Alle bovenstaande zaken staan centraal op het symposium ‘Energetische prestaties van massieve baksteengevels in woonhuismonumenten’ 20 november 2024, 13:30 - 17:00 uur bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Kijk hier voor meer informatie en aanmelden.

“Daarbij maken we echt de slag tussen de wetenschap en de praktijk. Want we kunnen dit wel in onderzoek concluderen, maar hoe verwerk je dat nu in de praktijk? Daar gaan we op het symposium dieper op in”, zo besluit Nanette de Jong.