“Monument en overtreding. Handreiking voor gemeenten bij strafrechtelijke handhaving” door Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed

Uit de Monitor monumenten en archeologie gemeenten (2019-2020) van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed blijkt dat het steeds vaker voorkomt dat gemeenten actief optreden bij overtredingen bij rijksmonumenten. Tegelijkertijd is er een behoefte aan kennis hoe te handelen bij dit soort overtredingen bij gemeenten. Dit bleek ook op de kennisbijeenkomst van het platform Monumententoezicht.

Overtreding Erfgoedwet (en andere wetten)
In de handreiking Monument en overtreding komt de strafrechtelijke handhaving bij dit soort overtredingen aan bod. In de handreiking is veel informatie te vinden waar rekening mee gehouden kan worden bij het doen van aangifte. De publicatie verwijst naar relevante wetsartikelen, geeft aan hoe een gemeente te werk kan gaan en laat zien hoe een aangifte opgebouwd kan worden. Monument en overtreding vormt zo een aanvulling op de handreiking Instandhoudingsplicht Rijksmonumenten van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), die de bestuursrechtelijke handhaving belicht.

Aangifte doen en strafrecht
“De handreiking bevat praktische tips voor handhavers (boa) en erfgoedambtenaren over hoe aangifte te doen. Met een stappenplan wordt dit toegelicht. En ook hoe samenwerking met bijvoorbeeld een Omgevingsdienst of het contact met het Openbaar Ministerie werkt. Ook handig is het overzicht van de wetsartikelen die van toepassing kunnen zijn en een overzicht van de strafmaat per overtreding in de huidige situatie en straks onder de Omgevingswet,” aldus Paul Noppers, inspecteur monumenten bij de Inspectie.

Over de handreiking
De Inspectie heeft bij het schrijven van de handreiking Monument en overtreding gebruik gemaakt van recente jurisprudentie en ervaringen van gemeenten en erfgoedorganisaties op het gebied van strafrechtelijke handhaving. De focus ligt op gebouwde rijksmonumenten, maar de handreiking is ook van toepassing op groene en archeologische rijksmonumenten. De handreiking wordt opgenomen op de website Monumententoezicht.nl. Noppers geeft aan dat met vragen over bestuursrecht contact kan worden opgenomen met de RCE en voor vragen over strafrecht met de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed.

“Monument en overtreding. Handreiking voor gemeenten bij strafrechtelijke handhaving” is hier te downloaden.

In 2017 deed de gemeente Zutphen aangifte van de illegale sloop van een balkenlaag en trap van het rijksmonument Beukerstraat 30. Voor de vernieling van de trap en balkenlaag zijn zowel de eigenaar als de aannemer strafrechtelijk veroordeeld. Foto: gemeente Zutphen.