Historisch pannendak (URL 4014)

Versie 2.1 - 10 september 2021

beroepsgroep:

Dakwerker, Pannenlegger

werksoort:

Dakwerk pannen

Werkzaamheden

Historische pannendaken bepalen voor een belangrijk deel de monumentale uitstraling van een gebouw. Eigenaren en/of toezichthouders willen deze uitstraling zoveel als mogelijk behouden. Tegelijkertijd moet worden voldaan aan de huidige technische eisen, bijvoorbeeld van waterdichtheid, verankering en isolatie. Uitgangspunten die op gespannen voet met elkaar kunnen staan. Om herstel en onderhoud van historische pannendaken goed in te vullen, is veel (technische) kennis vereist.

Een duurzaam resultaat

  • Behoud gaat voor vervanging; zoveel mogelijk hergebruik dakpannen waar mogelijk
  • Geen aantasting uiterlijk monument en monumentale waarde
  • Maatvoering blijft kloppen, ook bij na-isolatie

Wat is belangrijk bij herstel van pannendaken

1. Pannen hergebruiken i.p.v. vervangen

Een belangrijk algemeen uitgangspunt bij monumenten is: probeer te behouden wat er is. Een pannendak kan wel meer dan 200 jaar mee! Zelfs als de buitenzijde verweerd lijkt, kan een pan nog in uitstekende conditie zijn. Pas als behoud écht niet kan, is vervanging aan de orde. De pan op de foto is 100 jaar oud en nog uitermate geschikt voor hergebruik. Ook met toepassing van hulpmiddelen, zoals verankeringen of waterkerende folies, kan de levensduur van een dak relatief eenvoudig worden verlengd.


2. Het vinden van bijpassende pannen

Er is een groot scala aan historische pannen verkrijgbaar. Bij deelvervanging aan een monument is terugleggen conform de bestaande situatie een vereiste. Een aannemer die bekend is met de markt van te hergebruiken pannen vindt altijd de juiste bijpassende pan. De foto laat een pannendak zien dat op een deskundige manier is hersteld. Dat is niet altijd gemakkelijk. Herstelwerkzaamheden zorgen nogal eens voor aantasting van het uiterlijk van het monument.

3. Het correct na-isoleren van een dakvlak

Na-isolatie van monumentale daken komt in de praktijk veel voor. Door het aan de buitenzijde na-isoleren verandert de maatvoering van het dak, waardoor ook de verdeling van de pannen verandert. De pannen kunnen dan niet meer tot net boven de goot uitkomen. Vooraf zorgvuldig uitmeten voorkomt situaties zoals op de foto. De pannen op dit dak lopen te ver door, zelfs tot in de goot. Bovendien zijn ze doormidden gezaagd.

Speciaal voor

Monumenteigenaren

Hoe goed herstel te garanderen?

Herstel- en onderhoudswerkzaamheden aan historische pannendaken vergen een geheel andere aanpak als werkzaamheden aan nieuwbouw pannendaken. Er is veel kennis en ervaring voor vereist. Daarom is het verstandig herstelwerkzaamheden door een erkende aannemer te laten uitvoeren. Is uw aannemer niet erkend, vraag dan of deze aantoonbare kennis van de URL 4014 in huis heeft. De uitvoeringsrichtlijn bevat veel informatie en een compleet overzicht van alle eisen waaraan het herstel van een historisch pannendak moet voldoen. Download hier de volledige URL 4014.

Informatie over
groen erfgoed
Toezicht op
monumenten
Projectaanpak
restauratie
Richtlijnen
verduurzaming
Restauratoren
Register

Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM)
Bezoekadres: Utrechtseweg 12, Amersfoort. Postadres: Postbus 420, 2800 AK Gouda. Tel: 085 - 486 24 80