Brand en kansen voor sociëteit Trou moet Blycken

Maandagmiddag 30 juni 2014, twaalf minuten over een, kreeg de Haarlemse brandweer de melding dat het dak van het rijksmonumentale pand aan de Grote Houtstraat 115 in brand stond. Die ochtend had de schilder de laatste verflaag op de voordeur aangebracht. In de dakgoot was een loodgieter met een brander in de weer. Een flinke onweersbui had zijn werk onderbroken. De zolderetage van het pand van de herensociëteit Trou moet Blycken in Haarlem brandde volledig uit. Waterschade zorgde ervoor dat uiteindelijk het gehele gebouw moest worden gerestaureerd. Dat bood de gelegenheid een groot aantal al langere tijd gewenste aanpassingen en verbeteringen door te voeren. Lees verder.

Brand op de zolder van ‘Trou moet blycken’ - foto Verlaan en Bouwstra

Save the date: Platform Monumententoezicht over strafrecht bij monumententoezicht - 31 oktober 2018

Wanneer een monument (moedwillig) wordt beschadigd kiest een gemeentelijke toezichthouder meestal voor een bestuursrechtelijke handhaving, in de vorm van bijvoorbeeld stilleging en een dwangsom. Handhaving via het strafrecht kan ook, maar wordt slechts weinig toegepast. De Erfgoedinspectie werkt aan een handreiking die informeert over de mogelijkheden en beperkingen van het strafrecht. Het legt taken en bevoegdheden vast, bevat formats met tips en biedt een overzicht van de meest relevante wetsartikelen. Tijdens de bijeenkomst van het Platform Monumententoezicht op 31 oktober aanstaande wordt een conceptversie toegelicht, met de mogelijkheid deze te bediscussiëren en aan te vullen. Een ‘must’ voor alle gemeentelijke toezichthouders die zijn betrokken bij monumententoezicht. Het programma wordt binnenkort bekend gemaakt.

‘Samen dialoog voeren’

‘Wat is kwaliteit? En hoe borg je een zo hoog mogelijke kwaliteit in het onderhouden en restaureren van monumenten?’ Dit zijn kernvragen die ERM zich stelt. Bij de beantwoording van die vragen is de dialoog tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers cruciaal’, vertelt Rob Konings. Hij is bestuurslid van de stichting ERM en vertegenwoordigt in die hoedanigheid het Rijksvastgoedbedrijf. Binnen de Raad voor Vastgoed Rijksoverheid is hij lid van de werkgroep cultureel erfgoed. Niet met een cultuurhistorische achtergrond – ‘ik heb civiele techniek en overheidsmanagement gestudeerd, maar’, voegt hij er gelijk aan toe, ‘ik besteed mijn vrije tijd wel graag aan onderwaterarcheologie’. Zijn werk is vooral ‘de vertaalslag maken van de inhoudelijke expertise op monumentengebied, naar management en beleid’. Lees verder.

Rob Konings: ‘Goed onderhoud en goede restauraties beginnen met goed vakmanschap’ – foto RVB

Waaier met tips voor onderhoud orgels vernieuwd

Stichting ERM heeft op veler verzoek de waaier 'Zorg voor uw orgel: praktische tips voor dagelijks beheer' opnieuw uitgegeven. De eerste editie, die in een oplage van 2500 verscheen, is geactualiseerd en uitgebreid. De waaier biedt een eenvoudige leidraad voor het dagelijks beheer van een orgel. Ze geeft een globaal overzicht van de verschillende zaken die een beheerder kan tegenkomen, beschrijft problemen die er kunnen spelen, zoals de effecten van verwarmen, vochtproblemen, stof of het multifunctioneel gebruik van het gebouw, en geeft adviezen. De zeventien bladen bevatten aan de ene zijde illustraties en aan de andere zijde toelichtende teksten en suggesties.

Stemmen van een orgel, illustratie uit waaier Zorg voor uw orgel - Foto Hans Reil

Beurs Duurzaam Erfgoed Maastricht

Duurzaam erfgoed was het thema van een beurs in Maastricht op 8 september jongstleden, waar ook ERM zich presenteerde. Eigenaren, beheerders en ook andere geïnteresseerden hadden veel belangstelling over verduurzamingsmogelijkheden met behoud van de cultuurwaarden van het erfgoed. Opvallend was ook het grote aantal bezoekers van buiten de provincie Limburg dat hier een monument bezit.
De ERM-waaiers Uw monument energiezuinig en de waaier Schade aan uw monument vonden gretig aftrek. Uit de vragen van de bezoekers blijkt dat de interesse in verduurzaming uiteenlopende redenen heeft. Van verlaging van de energiekosten tot comfortverbetering of milieubewustzijn. Vooral op het gebied van isolatie bestond veel behoefte aan voorlichting en advies. Dat isolatie, vocht en ventilatie onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn was voor velen een eye-opener. Ook over zaken als zonnepanelen, warmtepompen en lage temperatuur verwarming werden veel vragen gesteld. Lees verder.

De stand van ERM in de in de Lambertuskerk Maastricht – foto ERM: Felix Kusters

Vragen en antwoorden over verduurzaming

Kan een opdrachtgever zelf beoordelen of een bouwbedrijf de juiste voeg en voegmortel toepast?
Voor het samenstellen van de voegmortel wordt veelal vertrouwd op de ervaring en het vakmanschap en van de voeger of metselaar. Om teleurstellingen of schades achter af te voorkomen is het goed om in overleg met de vakman samen de voegvorm, voegkleur en zelfs het recept voor de voeg gezamenlijk vast te stellen. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van de uitvoeringsrichtlijn historisch voegwerk (URL 4006). Lees verder.

De schilder zegt dat eerst alle oude verflagen van de kozijnen verwijderd moeten worden?
Bij beschermde monumenten zijn de oude verflagen ook beschermd, zij vertellen immers het verhaal over historisch kleurgebruik en toegepaste materialen. Om dat verhaal te behouden is het noodzakelijk om het historische schilderwerk niet zomaar te verwijderen. Advies is dus: zorg ervoor dat zowel het buiten- als het binnenschilderwerk van de kozijnen in goede staat van onderhoud zijn, zodat de historische lagen niet verwijderd hoeven te worden. Voor meer informatie zie de uitvoeringsrichtlijn historisch schilderwerk (URL 4009). Lees verder.

Hoe kan ik controleren of de onderaannemers van mijn hoofdaannemer over voldoende kennis en ervaring beschikken?
Voor het onderhouden of restaureren van monumenten wordt aanbevolen om een bedrijf te selecteren dat beschikt over het ERM-certificaat; (hoofd)aannemers voor de BRL 3000 ‘Erkend Restauratie Bouwbedrijf’ (ERB) of gespecialiseerde aannemers voor de BRL 4000 ‘Onderhoud en restauratie van monumenten’. Lees verder.