Jeroen van der Werf, Monumentenbezit: ‘Richtlijnen vormen praktische bagage’

De richtlijnen die ik gebruik, die voor historisch metsel- en voegwerk en voor historisch groen, zijn heel praktisch, beschrijven bijvoorbeeld helder bepaalde schadefenomenen en dragen bij aan de goede contacten met de uitvoerende bedrijven’. Aldus Jeroen van der Werf, bouwkundig projectleider en bouwhistoricus bij Monumentenbezit. Lees verder.

Jeroen van der Werf - eigen foto

Duurzame daken

Het goed isoleren van daken op monumenten wordt onderdeel van de ERM-richtlijnen. Ook voorschriften voor maatregelen bij brandgevaarlijke werkzaamheden worden hierin opgenomen. De voorstellen zijn uitgewerkt en gepubliceerd op de ERM-website. Reacties zijn van harte welkom, graag voor 20 januari 2020. Het gaat om de volgende uitvoeringsrichtlijnen:

• URL 4004 Riet
• URL 4010 Historisch leidak
• URL 4011 Metalen dakbedekkingen en goten bij monumenten
• URL 4014 Historisch pannendak

De voorgestelde wijzigingen in deze richtlijnen zijn gemarkeerd (geel = aanvulling en doorhaling is verwijderen). Lees verder.

Routekaart Verduurzaming Monumenten

Brand tijdens uitvoering van werkzaamheden voorkomen

Helaas actueler dan ooit is de brandveiligheid van monumenten. En dat zijn niet alleen, zoals recent, monumentale kerken. Gemiddeld breekt 33 keer per jaar brand uit in een rijksmonument. Bij monumenten is maatwerk nodig om de juiste brandpreventiemaatregelen te treffen. Het blijkt dat men zich er lang niet altijd bewust is dat de risico’s op brand bij monumenten specifieker zijn. En als het eenmaal misgaat is de schade vaak veel groter dan bij moderne gebouwen. Reden om de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen tegen het ontstaan van brand tijdens de uitvoering van werkzaamheden op te nemen in de ERM-uitvoeringsrichtlijnen. Als eerste zijn de vier uitvoeringsrichtlijnen voor daken aan de beurt. Ook andere ERM-richtlijnen (zoals URL 4009 Historisch schilderwerk) zullen in 2020 worden aangevuld. De maatregelen bij werkzaamheden aan daken zijn opgenomen in een aparte paragraaf. Ook is een praktische checklist opgenomen die de uitvoerder of opdrachtgever kan gebruiken bij het nalopen van het werk: zijn alle noodzakelijke voorzorgsmaatregelen inderdaad getroffen? Download hier de voorgestelde tekst en checklist.

Door brand verwoeste kerk Hoogmade – foto Erfgoedstem

Save the date: Een nieuwe lente, een nieuw dendrochronologisch geluid

Op donderdagmiddag 19 maart 2020 verzorgen de stichting ERM, de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB) en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) een kennisbijeenkomst over nut en noodzaak van dendrochronologisch onderzoek.
Dendrochronologie bestudeert de jaarlijks wisselende ringbreedten in hout. De jaarringpatronen in hout uit het cultureel erfgoed bevatten unieke informatie over de voormalige chronologie, sociale economie, het historische landschap en het gebruik daarvan, het klimaat en houttechnologie. Opdrachtgevers, overheden, archeologen, bouwhistorici en musea kunnen veel baat hebben bij de uitkomsten van dendrochronologisch onderzoek. Voor hen is deze bijeenkomst bestemd, en uiteraard ook voor erfgoedprofessionals uit de archeologie. Een bijeenkomst vol uitleg, rondleidingen en praktische handvatten. Houd deze middag, bij de RCE in Amersfoort, vrij in uw agenda!

De romp van dit scheepswrak is in ca. 148 n. Chr. gebouwd in het Vlaamse Scheldegebied (Jansma et al. 2014)

Wat hebben monumenteninspecties en duurzaamheid met elkaar?

De richtlijn voor het periodiek inspecteren van monumenten wordt aangevuld met het verzamelen van gegevens over de energieprestatie. Dat is de inhoud van een ontwerp-wijziging van URL 2005. De gedachte achter de combinatie van onderwerpen is efficiency. Lees verder.

Medewerkers van Monumentenwacht Noord-Brabant geven een demonstratie van een gebouwinspectie – foto Monumentenwacht Noord-Brabant

Uitvoeringsrichtlijn voor monumentinspecties aangevuld

Op 1 juli 2019 is het eerste deel van URL 2005 Gebouwinspecties gereed gekomen. De richtlijn is een combinatie van de moderne eisen van het vastgoedbeheer (systematiek NEN 2767) en de inhoudelijke kennis van de Monumentenwacht (Inspectie Handboek). De lijst met onderwerpen in de richtlijn wordt belangrijk uitgebreid. U kunt op dit voorstel reageren tot 30 januari 2020. Lees verder.

Erkend Molenmaker Verbij: ‘Certificering geeft structuur’

‘Certificering geeft structuur aan de werkprocessen’, vertelt Erik van den Hoek van het Erkend Molenmakersbedrijf Verbij in Hoogmade. ‘Met de BRL laten wij zien dat onze bedrijfsvoering op orde is en dat onze molenmakers kwaliteit leveren in het restauratiewerk. Dat is ook de reden om nu te gaan werken aan de certificering als Erkend Restauratiebedrijf’. Lees verder.

Erik van den Hoek - eigen foto

Ondernemerschap ter ondersteuning van vakmanschap

Ondernemers (vaak zzp-ers) in het cultureel erfgoed doen waar ze goed in zijn: hun vak uitoefenen. Maar hoe zit het met ‘het besturen van de onderneming’? Een restaurator, een erfgoedhovenier of bijvoorbeeld een restauratiesteenhouwer, allen goed in hun vak, kunnen mogelijk onvoldoende succesvol zijn als ondernemer en onvoldoende oog en tijd hebben voor de kwaliteitsborging op dat gebied. Reden voor ERM het initiatief te nemen tot een aantal modules Ondernemerschap die het vakmanschap moeten ondersteunen.

Als pilot verzorgt ERM in de eerste helft van 2020 twee workshops ter versterking van het ondernemerschap. De eerste is gericht op het persoonlijk ondernemerschap, en gaat in op ‘ambities, doelen en grenzen stellen’. De tweede behandelt een van de meer zakelijke aspecten: ‘contacten met opdrachtgevers’. De modules in de pilot worden ieder drie keer verzorgd. Zij zijn gratis toegankelijk voor gecertificeerde bedrijven (‘gebouwd en groen erfgoed’), RegisterRestauratoren en leden van een branchevereniging die is aangesloten bij ERM. Klik hier voor meer informatie en aanmelden.

Foto Esther Wieringa in opdracht van ERM

Vragen en antwoorden over verduurzaming

Onder redactie van ir. E.J. Nusselder, MONUMENTENZORG

Vraag
In onze gemeente adviseerde de monumentenafdeling om voor isolatie van ons monumentale pannendak een dunne multi-folie reflecterende isolatie toe te passen. Dat zou hoge isolatie-prestaties opleveren bij geringe diktemaat. Is dat zo?

Antwoord
In 'Isolatieland' worden steeds nieuwe producten ontwikkeld en gepropageerd, soms met bijna te mooie kwaliteiten en specificaties. Niet in alle gevallen wordt waar gemaakt wat wordt beloofd. De reflecterende 'multifoils' zijn daarvan een voorbeeld. Wij beantwoorden deze vraag over isolatiemateriaal daarom wat uitvoeriger, in de hoop daarmee mogelijke misverstanden over de besparende prestaties ervan te helpen wegnemen. Lees verder.