Routekaart ‘Verduurzaming monumenten’ in aantocht

Er wordt door veel mensen nagedacht over een beter klimaatbeleid. Anders omgaan met energie is daar een belangrijk onderdeel van. Op nationaal niveau gebeurt dat via zogenoemde Klimaattafels. Als bijdrage aan de Klimaattafel Gebouwde Omgeving hebben diverse partijen in de monumentensector met elkaar gesproken en een routekaart ingediend voor het verduurzamen van monumenten. De partijen hebben dit gedaan vanuit de overtuiging dat ook monumenten kunnen en moeten verduurzamen: voor het klimaat én om ze op verantwoorde wijze door te kunnen geven aan toekomstige generaties. Ook speelt de constatering dat energiemaatregelen vaak tegelijk met onderhoud en restauratie uitgevoerd zullen worden.

De partijen achter de routekaart streven naar een CO2-reductie van 40% in 2030 en 60% in 2040, als gemiddelde over de gehele voorraad monumenten. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten bij natuurlijke momenten van de eigenaar, waarbij gezocht wordt naar een optimale balans tussen opbrengsten in termen van energie-efficiëntie, kostenefficiëntie én behoud en herstel van monumentale waarden. Publicatie van de definitieve Routekaart is gepland in september. De routekaart wordt naar verwachting ondertekend door diverse overheden, particuliere organisaties en de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg.

Een energieneutraal Doktershûs

‘Dit soort panden hebben geen toekomst meer, als zij energievreters blijven’, stellen Trudy en Willem van Riemsdijk vast. Bij de restauratie van het Doktershûs stonden het minimaliseren van het energieverbruik, en het gebruik van fossiele brandstoffen tot nul, voorop. In combinatie met het behoud van alle cultuurhistorische waarden. ‘Hoe ver kun je met het één gaan, zonder het andere geweld aan toe doen?’ Heel ver, blijkt. Lees verder.

Isolatie van monumentale kerkgebouwen: een uitdaging met veel kansen

Het isoleren van monumentale kerkgebouwen is bouwfysisch een uitdaging. Vochtproblemen moeten worden vermeden en tegelijk dienen de monumentale waarden te beschermd. Gedegen bouwfysisch onderzoek vooraf is essentieel om de specifieke kansen en beperkingen van het gebouw in kaart te brengen.

De Vereniging van Kerkrentmeesterlijk Beheer in de PKN heeft de stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) gevraagd wat er mogelijk is met betrekking tot isoleren van monumentale kerkgebouwen. Lees verder.

Energiebesparing bij monumenten in Parkstad

Naast de waaier 'Uw monument energiezuinig' is er nu ook een waaier 'Energiebesparing bij monumenten in Parkstad' opgesteld. Deze waaier bevat praktijktips voor duurzaam beheer en gebruik van kerken, kloosters, hoeves, kastelen en woonhuizen, toegespitst op de Limburgse situatie. De nieuwe waaier is opgesteld in opdracht van IBA-Parkstad.

U kunt de waaier 'Energiebesparing bij monumenten in Parkstad' hier downloaden. De waaier 'Uw monument energiezuinig' kunt u hier bestellen en/of downloaden.

Vragen en antwoorden over verduurzaming

Is het verstandig om alleen glasisolatie toe te passen?
Nee, glas is doorgaans het koudste oppervlak waardoor condensatie van vocht het eerst daar optreedt. Indien alleen glasisolatie wordt toegepast dan verplaatst de condensatie zich naar andere meer kwetsbare oppervlakken, wat ongewenst is.

Is het beter om aan de binnenzijde te isoleren of aan de buitenzijde?
Bij isolatie aan de buitenzijde wordt het gebouw als het ware ingepakt. Het voordeel is dat de gehele gebouwconstructie zich aan de warme zijde bevindt en koudebruggen worden mee-geïsoleerd. Bijkomend voordeel is dat monumentale aanzichten aan de binnenzijde in het zicht blijven. Daarom is het beter om aan de buitenzijde te isoleren indien mogelijk.

Moet er extra aandacht geschonken worden aan ventilatie bij isolatie van een gebouw?
In niet-geïsoleerde gebouwen wordt een belangrijk deel van het leefvocht dat in een gebouw ontstaat op een natuurlijke wijze afgevoerd via de buitenschil. Isolatie blokkeert deze natuurlijke afvoer grotendeels. Het is daarom van belang zo diffusie-open mogelijk te isoleren, zodat de constructie kan blijven ademen. Dit is over het algemeen echter niet voldoende en daarom moeten extra ventilatievoorzieningen ervoor zorgen dat het overtollige vocht wordt weg geventileerd.