ERM nieuwsbrief - april 2017
URL Historisch metaal: een waardig opvolger van NGK-richtlijnen
Een van de oudste kwaliteitsrichtlijnen voor het restaureren betreft het vervaardigen en restaureren van smeedwerk. De richtlijnen van het Nederlands Gilde van Kunst-, Sier- en Restauratiesmeden worden in de loop van 2017 vervangen door de URL 4012 Historisch metaal (ferro). Er is nu een ontwerp-uitvoeringsrichtlijn beschikbaar waar u op kunt reageren.
Inhoud van de ontwerp-richtlijn
De samenstelling van historisch ferro metaal kan aanzienlijk afwijken van modern ferro metaal. Allerlei varianten en producten komen in de huidige bouw- en installatietechniek helemaal niet meer voor. Er is voor het bewerken van historisch ferro metaal dus een wezenlijk andere benadering nodig, die in de uitvoeringsrichtlijn is uitgewerkt.
De te restaureren objecten waar de URL rekening mee houdt, zijn zeer gevarieerd. Het kunnen objecten zijn die met de smeedhamer zijn vervaardigd, maar ook objecten die met behulp van meer industriële technieken, zoals een wals, pers, trekbank of in een gieterij, zijn vervaardigd. Speciale aandacht is uitgegaan naar historische verbindingen; het gaat dan om constructies waarbij klinknagels en boutverbindingen zijn gebruikt. De URL beschrijft het herstel en de afwerking van het metaal. Restauratie door conserveren kan ook inhouden dat er geen smeedhamer aan te pas komt: bijvoorbeeld door kathodische bescherming toe te passen.
Afbakening niet eenvoudig
Een werkgroep van met vertegenwoordigers van smeden (NGK en IFGS), de Vakgroep Restauratie, private en publieke opdrachtgevers, VAWR, RCE, gemeentelijk toezichthouder en ERM heeft bijna 2 jaar gewerkt aan het ontwerp. Want eenvoudig was het niet om tot een goed afgebakende richtlijn te komen. De scope van de ontwerp-URL is veel breder dan smeedwerk (de huidige NGK-regeling). Anderzijds is de URL beperkt tot ferro-metalen. Voor non-ferro moet in de toekomst een aparte URL worden opgesteld. Ook de kennis die nodig is voor het overzien van vele (aanpalende) technische aspecten heeft geleid tot diverse uitstapjes naar adviseurs buiten de begeleidingscommissie, bijvoorbeeld voor materiaalafwerking en preventie van corrosie door kathodische bescherming.
Reageren op de ontwerp-uitvoeringsrichtlijn?
ERM is benieuwd naar uw mening, tips en wensen. U kunt tot 8 mei 2017 reageren op de ontwerp-uitvoeringsrichtlijn door een mail te sturen naar secretariaat@stichtingERM.nl.
Het restauratiebestek voor monumenten: innovatie van het verleden
Restauratiearchitecten, -adviseurs en -aannemers werken samen aan de ontwikkeling van een modelbestek voor werkzaamheden aan bestaande onderdelen van monumenten. Dit is op initiatief van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), in het kader van het programma Restauratiekwaliteit. Stichting ERM en STABU geven het modelbestek vorm. Het eerste deel is nu gereed en wordt gepresenteerd tijdens een kennisbijeenkomst op 25 april 2017 bij NMO in Amersfoort.
Het model Restauratiebestek moet leiden tot: de verbetering van de kwaliteit van de restauratiebestekken, het vereenvoudigen van het bestek schrijven voor bestaand werk, het vergroten van de leesbaarheid en uitwisselbaarheid met calculatiesoftware van bestekken voor de aannemers en het eenduidig vastleggen van de gevraagde kwaliteit in relatie tot de prijsvorming door het toepassen van de restauratieladder.
Misverstanden voorkomen
Architecten, aannemers en andere betrokkenen vinden dezelfde werkzaamheden telkens op dezelfde locatie in de STABU-systematiek. Hierdoor is vooraf duidelijker welke werkzaamheden op welk kwaliteitsniveau worden gevraagd en worden misverstanden bij prijsvorming voorkomen, wat zorgt voor meer gelijkwaardige inschrijvingen. Ook tijdens de uitvoering liggen met een goed bestek afspraken eenduidiger vast.
Voor nieuwbouw waren de mogelijkheden voor bestekomschrijvingen veel uitgebreider beschikbaar. Vanaf heden zijn er ook voor werkzaamheden aan monumenten (onderhoud, restauratie, renovatie) specifieke bestekomschrijvingen beschikbaar. De STABU-catalogus is uitgebreid met de paragrafen 20 tot en met 28, zodat conserverings- of herstelwerkzaamheden op de juiste plek in het bestek vermeld kunnen worden en de besteksindeling minder afhankelijk is van het individuele systeem van de bestekschrijver. Kijk hier voor het Model Restauratiebestek en andere informatie.
ERM en SRR werken aan Restauratorenregister
Stichting ERM en de Stichting Restauratoren Register (SRR) gaan gezamenlijk werken aan het ontwikkelen van een Restauratorenregister en een Restauratiepaspoort voor betrokkenen bij roerende en onroerende monumenten. De overeenkomst werd woensdag 5 april tijdens het Erfgoedevent in ‘s-Hertogenbosch getekend door Wim van der Maas namens ERM en Henri Lepoutre namens SRR.
De SRR heeft als doel het ontwikkelen en beheren van een kwaliteitskeurmerk voor restauratoren en beheerders van ‘roerend erfgoed’. De stichting is een initiatief van de beroepsverenigingen Restauratoren Nederland (RN) en de Art Restorers Association (ARA) en enkele andere partijen.
ERM en SRR hebben nu besloten, daartoe aangemoedigd door de RN en ARA, om samen het register en kwaliteitskeurmerk voor de beroepsgroep conservator/restaurator te realiseren. Uitbreiding met andere beroepsgroepen in de onroerende sector wordt daarbij ook mogelijk gemaakt. Wim van der Maas (l) namens ERM en Henri Lepoutre (r) namens SRR tekenen de overeenkomst tot samenwerking.
Een begeleidingscommissie gaat op korte termijn van start. De taak van de begeleidingscommissie is het ontwikkelen van het Restauratorenregister en Restauratiepaspoort. De planning is om het register en het paspoort nog dit jaar operationeel te hebben.
ERM op Erfgoedfair
ERM is aanwezig op de volgende editie van de Erfgoedfair, zaterdag 20 mei 2017. Deze keer is de locatie de Generaal de Bonskazerne in Velp. Het militair gebouwencomplex uit 1939 is een rijksmonument in expressionistische stijl en moest destijds plaats bieden aan 1200 militairen. Tegenwoordig liggen de mogelijkheden van het complex nog open, maar is het in ieder geval een locatie met een rijke historie.
ERM presenteert onder andere de herziene en uitgebreide waaier Uw monument energiezuinig. Daarnaast staat in een lezing door Ruurd van Donkelaar de URL 6010 Hovenierswerk in historische tuinen en parken centraal. In deze Uitvoeringsrichtlijn staan veel praktische tips voor het uitvoerende werk van de hoveniers in groene monumenten.
De fair is van 10:00 – 16:00 uur, toegangskaarten kunt u hier bestellen.
Enkele veelgestelde vragen, en hun antwoorden
Kan bij een aanbesteding geëist worden dat een opdracht wordt uitgevoerd volgens een bepaalde ERM-Uitvoeringsrichtlijn?
Ja, de ERM-uitvoeringsrichtlijn is een ‘technische specificatie’ als bedoeld in de Aanbestedingswet. Uiteraard moet de uitvoeringsrichtlijn relevant zijn voor de aard van de opdracht. Kijk hier voor meer informatie (brochure Aanbesteden op kwaliteit van ERM en PIANOO, paragraaf 2.2).
Hoe kan ik er bij een aanbesteding voor zorgen dat ik een deskundig bedrijf op het werk krijg?
Het stellen van geschiktheidseisen is bij uitstek een middel om te borgen dat er deskundige medewerkers worden ingezet voor de werkzaamheden. Hoewel het niet verplicht is om geschiktheidseisen te stellen, is dat gezien de bij monumentenzorg benodigde kennis en ervaring wel zeer aanbevelenswaardig. ERM heeft de normen voor de geschiktheid van een bedrijf in de monumentenzorg uitgewerkt in beoordelingsrichtlijnen voor architecten, adviseurs, aannemers en hoveniers. De aanbestedende dienst kan zich in beginsel dus baseren op die richtlijn en waar nodig (als de opdracht dat vereist) verder detailleren. Kijk hier voor meer informatie (brochure Aanbesteden op kwaliteit van ERM en PIANOO, paragraaf 3.1).
Kan bij een aanbesteding geëist worden dat de opdracht wordt uitgevoerd door personeel dat specifiek omschreven kennis (diploma) of ervaring bezit?
Ja, de aanbestedende dienst mag eisen aan kennis en ervaring van het personeel en van het bedrijf opnemen in de aanbestedingsdocumenten. De kennis en ervaring zijn uitgeschreven in de ERM-uitvoeringsrichtlijnen. De aanbestedende dienst kan zich dus baseren op die richtlijnen. Kijk hier voor meer informatie (brochure Aanbesteden op kwaliteit van ERM en PIANOO, paragraaf 3.2).