Themabijeenkomst Waterbeheer en Erfgoed

De verbinding tussen waterbeheer en ons bovengrondse en ondergrondse erfgoed – hoe ga je daar in het werk mee om? Samen met de Unie van Waterschappen en SIKB (onder andere archeologie) verzorgt ERM op 30 november een kennisdag voor waterbeheerders, archeologen en monumentenzorgers over de verbinding tussen erfgoed en waterbeheerprojecten. Tijdens deze dag aandacht voor zowel de planvorming als het erfgoed zelf.

Diverse sprekers gaan in op actuele casussen. Zij nemen u mee in de wijze waarop zij met waterbeheer en erfgoed omgaan. Daarnaast kunt u een aantal spectaculaire schatten uit Nederlandse wateren en/of historische scheepsbouw van dichtbij aanschouwen in de maritieme setting van het Erfgoedpark Batavialand (Lelystad).

Klik hier voor het programma van deze themabijeenkomst. Wilt u zich aanmelden klik dan hier. Deelname aan de bijeenkomst is gratis.

Bijeenkomst Platform monumententoezicht in de praktijk

De ambtenaar die op de lokale monumentenzorg toezicht houdt, staat dagelijks voor uiteenlopende vragen. Vermindert de kwaliteit van de restauraties door de economische ontwikkeling en druk op de woningmarkt? Is er ondanks zorgvuldige vergunningenprocedures steeds vaker sprake van ondeskundige uitvoering? Hoe gaat de gemeente daarmee om? Hoe bepaal je waar de restauratierisico’s het grootst zijn? Welke maatregelen kan je treffen om ondeskundig werk tegen te gaan? Hoe zorg je dat je, als breed ingezette inspecteur, voldoende kennis hebt van monumenten? En zo vele vragen meer.

Het Platform Monumententoezicht houdt dinsdagmiddag 21 november de halfjaarlijkse bijeenkomst, dit keer met als thema ‘Praktijkvragen en oplossingen’. Diverse sprekers uit het monumententoezicht komen plenair aan het woord. Daarnaast veel aandacht voor praktijkvoorbeelden uit grote en kleine monumentensteden. Uiteraard worden de resultaten van deze bijeenkomst weer verwerkt in de website monumententoezicht.nl, die steeds meer in het gemeentelijk toezicht wordt gebruikt

Lokatie: Zaalverhuur7, Boothstraat 7, 3512 BT Utrecht. De bijeenkomst start om 13.30 uur. Klik hier voor het programma van de bijeenkomst. U kunt zich hier aanmelden. Deelname aan de bijeenkomst is gratis.

Opleidingen en cursussen

Dat het belangrijk is dat ons erfgoed op een kwalitatief hoog niveau gerestaureerd en onderhouden moet worden is inmiddels wel bij iedereen bekend. Maar, hoe zorgen we dat het instrumentarium voor een hoge restauratiekwaliteit ook tot de parate kennis van de erfgoedprofessional en de vakman gaat behoren? Gelukkig hebben de beoordelings- en uitvoeringsrichtlijnen hun weg gevonden naar de lesstof van de (nieuwe) restauratieopleidingen van het Nationaal Centrum Erfgoedopleidingen en de cursussen van het Nationaal Restauratie Centrum.

Opleiding voor overheidsfunctionarissen
Rijk, provincies en gemeenten hebben een belangrijke rol in de zorg voor het erfgoed. Vergunningen, subsidies, toezicht en handhaving zijn taken waar de nodige kennis en ervaring voor nodig zijn. Met nieuwe wetten en een nieuw regeerakkoord, waarin al wordt voorgesorteerd op veranderingen in de financiering van erfgoedzorg, is het meer dan ooit nodig te investeren in kennis bij overheden. Door de vergrijzing en uitstroom van pensioengerechtigde medewerkers zien overheden echter veel kennis zo de deur uit lopen. Het is zaak dat overheden dit kennisverlies opvangen. De opleiding Professional Restauratie bereidt overheidsmedewerkers goed voor op hun taak van hoeder van ons erfgoed. Docent Klaas Boeder geeft les bij de opleiding Professional Restauratie en heeft regelmatig overheidsmedewerkers in zijn groep gehad. Het is hem opgevallen dat de overheidsmedewerkers heel andere vragen stelden. Lees verder.

Goede bijscholing voor professionals
‘Hoe kunnen we ons erfgoed toekomstbestendig maken?’ is een van de doelen van het overheidsproject Erfgoed Telt. Sinds de Modernisering van de Monumentenzorg (2009-2012) is er veel veranderd. Via het project Erfgoed Telt is de rijksoverheid in gesprek met de restauratiebranche over wat in deze veranderende wereld nodig is voor goede erfgoedzorg. Kort gezegd: kennis, vakmanschap en geld, waarbij kwaliteit genoemd wordt als een belangrijke voorwaarde. Het uitgebreide instrumentarium beoordelings- en uitvoeringsrichtlijnen van de stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg biedt hiervoor de benodigde handvaten. De richtlijnen van de stichting ERM zijn door het Nationaal Restauratie Centrum omarmd en in het cursusaanbod verwerkt. Nuttig voor de deelnemers, want menig erfgoedprofessional heeft zijn of haar opleiding genoten vóór de tijd dat deze richtlijnen bestonden. Lees verder.

Trainingen voor professionals
Stichting RIBO biedt trainingen aan voor professionals in de restauratie. Een gevarieerd aanbod praktijkgerichte restauratietrainingen voor onder andere medewerkers van restauratie/bouwbedrijven, toezichthouders, bouwkundig inspecteurs, monumentenadviseurs, medewerkers architectenbureaus, bouwkundig medewerkers vastgoedbedrijven, monumentenambtenaren en leden van erfgoedcommissies.
De trainingen vinden plaats in het Praktijkcentrum Restauratie en Ambacht (PRA), gevestigd op een historisch erf op het Landgoed Twickel. RIBO beschikt met dit centrum over een inspirerende en technisch goed geoutilleerde praktijk-leer omgeving. Er zijn verschillende ruimtes voor instructies en een uitstekende (machinale) werkplaats met moderne machines. Bovendien heeft RIBO de beschikking over een grote verscheidenheid aan historische bouwmaterialen. Deze materialen kunnen bij de trainingen als lesmateriaal worden gebruikt. Kijk hier voor meer informatie.

Veel gestelde vragen

Van een energie-adviesbureau kreeg ik een besparingsadvies voor mijn monumentale woonhuis; kan ik de daarin voorgestelde maatregelen zomaar laten doorvoeren?
Het gaat vaak om standaard-isolerende maatregelen aan dak, vloeren, buitenmuren en vensters. Het aanbrengen van standaard-isolerende maatregelen gaat bij monumenten niet zomaar, omdat ze vaak in historische panden niet passen (maatvoering, inrichting) en er dan verbouwd moet worden. Wat in het ene woonhuismonument een goede oplossing is, kan bij een ander monumentenpand volkomen misplaatst of zelfs schadelijk zijn. Laat daarom eerst een gericht onderzoek uitvoeren. Een erkende restauratie-architect of –adviseur kan helpen hierin de goede weg te kiezen.
Overigens: er zal in de meeste gevallen een vergunning nodig zijn voor dit soort wijzigingen in en aan het pand.

Mijn gemeente subsidieert het aanbrengen van begane grond vloerisolatie. De firma die het daarvoor toe te passen isolatiesysteem levert en plaatst geeft aan dat het energiegebruik voor verwarming daarna zo'n 20 procent daalt. Klopt dat?
In een 'standaard woonhuismonument' verliest zo’n vijf tot acht procent van de interieurwarmte in de winter via de begane grondvloer. Door hoogwaardige isolatie is dat verlies te beperken tot een of twee procent. Meer dan zes procent energiebesparing is met vloerisolatie dus niet te bereiken. Maar dat hoeft geen reden te zijn om af te zien van deze besparingsmaatregel: het wooncomfort wordt flink verhoogd doordat de vloer warmer aanvoelt. De beste vorm van vloerisolatie is die waarbij tegen de onderzijde van de vloerdelen een zogenaamde transmissierem wordt aangebracht, in de vorm van een dampopen of dampdicht pakket isolatiemateriaal. Lucht gevulde, spiegelende kunststofdekens bieden geen blijvend hoogwaardige isolatieoplossing.

Ik heb een monumentale boerderij gekocht en wil de buitenmuren isoleren. De gemeente wijst plannen daarvoor af. Is dat terecht of zijn er toch mogelijkheden?
Muurisolatie bij historisch muurwerk (dat zonder spouw, massief is uitgevoerd) stuit terecht vaak op bezwaren. Isolatie kan immers alleen plaatsvinden door het aanbrengen van een pakket tegen de binnen- of buitenzijde van de muren. Dat geeft een grote visuele wijziging van het interieur of exterieur. Maar bij slecht uitgevoerde binnen isolatie kunnen er ook nare gevolgen ontstaan voor historische houten constructiedelen (balken, muurstijlen en houten betimmeringen), die in of tegen de muren geplaatst zijn. Houtrot door verhoogde vochtbelasting is dan een groot risico. Buitenisolatie is bijna altijd uitgesloten omdat het gevelbeeld behouden moet blijven. Toch zijn er soms oplossingen mogelijk, bijvoorbeeld wanneer aan interieurzijde het bestaande pleisterwerk in slechte staat is en vervangen kan worden. Ook zijn er kalk gebonden isolerende pleisters op de markt waarmee een dampopen en vochtregulerende isolerende binnen bepleistering kan worden verkregen, die energiebesparend en comfort verhogend werkt en geen risico op houtrot oplevert.