Nieuwe richtlijn voor herstel van metalen daken, goten en regenpijpen

Herstel van daken van lood, koper of zink, van regenpijpen en goten. Het maakt bijna altijd deel uit van het onderhoud of restauratie van een gebouwd monument. Maar een op historische situaties toegesneden richtlijn ontbrak tot nu toe. Daarom heeft een breed samengestelde werkgroep de Uitvoeringsrichtlijn 4011 Metalen dakbedekkingen en goten opgesteld. Reactie is mogelijk tot 12 september 2017.

Lood en koper op het dak: historisch teken van welstand
Vanouds zijn lood en koper gebruikt om daken te dekken als teken van duurzaamheid en welstand. Lood is in Nederland als dakbedekking op heel veel verschillende manieren toegepast. Karakteristiek en van bijzondere waarde zijn met lood beklede torenbekroningen vanaf de late 16e eeuw. Als goedkope vervanger van lood op flauwhellende daken kwam zink er in de loop van de 19e eeuw bij. Kenmerkend voor de bouwkunst van 1850 tot 1940 waren de roevendaken en steile dakvlakken voorzien van losanges. Als bijzondere staaltjes van vakmanschap werden veel gebouwen in de late 19e en het begin van de 20e eeuw rijk voorzien van ornamenten in zink zoals oeil de boeufs, crêtes en pironnen.
Koper als dakbedekking is in ons land relatief beperkt toegepast. Aan het einde van de 19e eeuw werden het voornamelijk toegepast voor bekroningen van torens en koepeldaken.
Nederland heeft een grillig zeeklimaat met veel en soms hevige neerslag. Voor een goede afvoer zijn zorgvuldig gedimensioneerde goten en afvoeren essentieel. Oorspronkelijk werd water afgevoerd via spuwers en kwamen aparte goten en afvoeren nauwelijks voor. Vanaf de 16e eeuw werden goten steeds meer toegepast. Tot in de 19e eeuw werden gootconstructies bekleed met lood. Met de komst van zink werd lood op grote schaal vervangen door zink. Loden goten met fraai gedetailleerde afvoeren en vergaarbakken treffen we nu bijna alleen aan bij grote monumentale gebouwen.
Bij restauraties uit de periode 1970 – 2000 werd veel zink van roevendaken, goten en afvoeren met het oog op een langere levensduur vervangen door koper.

Kennis van de uitvoering
Een enorme hoeveelheid kennis van uitvoering, materialen en historische waarden was verenigd in een breed samengestelde werkgroep van ervaren loodgieters, overheden, opdrachtgevers, adviseurs, leveranciers van metalen en branches onder leiding van de ERM. Deze werkgroep heeft de uitvoeringsrichtlijn voor het onderhouden en restaureren van dergelijke daken, goten en hemelwaterafvoeren uitgewerkt. Daarbij is ook gebruik gemaakt van en verwezen naar de ‘ontwerp- en uitvoeringsrichtlijnen voor zinken en/of koperen dak-, gevel- en gootconstructies’ (URL 0299).

Reageren op de ontwerp-uitvoeringsrichtlijn?
ERM is benieuwd naar uw mening, tips en wensen. U kunt tot 12 september 2017 reageren op de ontwerp-uitvoeringsrichtlijn URL 4011 Metalen dakbedekkingen en goten door een mail te sturen naar secretariaat@stichtingERM.nl.